آلرژی یا حساسیت

آلرژی یا حساسیت، اصطلاحی است که امروزه به صورت گسترده‌ای برای توضیح موارد زیر به کار میرود:

• چند عطسه پشت سر هم
• آبریزش از چشم ها در یک روز آفتابی و گرم
• قرمز شدن پوست و کهیر
• ورم لبها و زبان به دنبال خوردن یک ماده غذایی حساسیت زا

آلرژی به صورت ساده به معنی یک واکنش تغییر یافته است. زیرا این طور فکر می شود که در این موارد، مکانیسم دفاعی بدن در مقابل مواجه شدن با چیزی که از نظر طبیعی بی خطر است، واکنش‌های نامتناسب و مضری را ایجاد می‌کند.

آلرژی یا حساسیت

آلرژی هایی که بیشتر شایع هستند عبارتند از:

● حساسیت فصلی (تب یونجه) و خارش چشم‌ها

●آسم

● قرمز شدن و خارش پوست

● آلرژی‌های نسبت به نیش زنبور

واکنش های آلرژیک نسبت به داروهایی مثل آنتی بیوتیک ها از شیوع کمتری برخوردارند. اما بسیاری از افراد دچار آسم و حساسیت فصلی (تب یونجه) متوجه شده اند که در صورت مصرف آسپرین و داروهای مشابه آن، وضعیت بیماریشان بدتر می شود.

بسیاری از افرادی که به میزان زیادی دچار مشکلات زیر می شوند به غذاهایی که می خورند نسبت می‌دهند، با این حال مشکل است که این مسائل را به حساب آلرژی غذایی بگذاریم:

• شکم‌درد
• اسهال
• یبوست
• سردردهای شدید
• فعالیت بیش از حد و یا سستی و رخوت

این واکنش‌ها بهتر است که به عنوان عدم تحمل غذایی طبقه‌بندی شوند.

اگرچه شما ممکن است از طریق تنفس یا تماس با مواد شیمیایی در محل کارگاهتان دچار حساسیت فصلی (تب یونجه)، آسم یا کهیر شوید، اما محیط بعضی از ادارات نیز می‌تواند باعث بروز این مشکلات شود که به آن اصطلاحا سندروم ساختمان بیمار گفته می‌شود. این مشکل در ساختمان هایی که از تهویه هوای استفاده می‌کنند و پنجره هایشان قابل باز شدن نمی باشد، بیشتر دیده می‌شود.

علائم سندروم ساختمان بیمار شامل موارد زیر است:

• خارش چشم‌ها
• خشک شدن گلو
• احساس سستی و رخوت

بسیاری از افراد عقیده دارند که در تماس با بسیاری از مواد شیمیایی که در محیط اطراف ما قرار دارد مثل پودرهای لباسشویی، مواد سفید کننده و استر های پاک کننده دچار مشکلاتی میشوند و حالشان بد می گردد و معتقدند که زندگی بدون این مواد هم بسیار مشکل می باشد. توضیح حساسیت به چندین ماده شیمیایی از نظر علمی مشکل می باشد و در حال حاضر به آن به عنوان علائم آلرژی در نظر گرفته نمی‌شود.

تماس اولیه

در افرادی که از نظر ژنتیکی مستعد هستند، واکنش آلرژیک از همان اوایل زندگی شروع می گردد. مواجه شدن با مواد آلرژی زا در داخل یا خارج خانه مثل مایت ها، حیوانات خانگی، گرده گیاهان و کپک ها در سال اول زندگی کودک منجر به تولید آنتی بادی ایمونوگلوبولینE یاIgE میشود.

میزان مواجه شدن با مواد آلرژی زا در دوران کودکی از اهمیت خاصی برخوردار است. کودکی که به مقدار زیادی با گرد و غبار و مایت های خانگی در سال اول زندگی مواجه می‌گردد احتمال زیادی دارد که در دوران کودکی و نوجوانی اش به آسم دچار شود. به همین صورت، کودکی که در فصل تولید گرده گیاهان متولد می شود احتمال زیادی دارد که در آینده به حساسیت فصلی مبتلا گردد.

آنتی بادی هایIgE به سلول های ویژه ای به نام ماست سل ها متصل می‌شوند. ماست سل ها، حاوی مقادیر زیادی از هیستامین و ماده شیمیایی قدرتمندی به نام لوکوترین ها هستند که می تواند رگ های خونی را گشاد و عضلات صاف دور مجاری هوایی ریه ها را تنگ نمایند. آنها همچنین می توانند سایر سلول های ویژه به خصوص گلبولهای سفیدی که به ائوزینوفیل معروف هستند را به سمت خود بکشانند. این کار می‌تواند موجب بروز التهاب و آسیب شود.

هیستامین و لوکو ترین ها باعث موارد زیر می گردد:

• خارش
• عطسه همراه با تورم پوست، مجاری هوایی ریه ها و مخاط بینی

در نتیجه، موارد زیر حاصل میگردد:

• خارش و قرمزی پوست
• آسم
• انسداد بینی

التهابی که بر اثر تجمع ائوزینوفیل ها ایجاد می شود منجر به افزایش حساسیت مخاط بینی و ریه ها شده و علائم مزمنی را برای بیمار ایجاد میکند. سلول های دیگری به نام لنفوسیت ها نیز نقش مهمی در بروز التهاب پایدار بازی می‌کنند که بخصوص مشخصه اگزما و درماتیت تماسی و نیز حساسیت فصلی و آسم می باشد.

دارو درمانی

مهمترین عامل در درمان آلرژی، پیدا کردن ماده ای است که شما به آن حساسیت دارید و باعث مشکلاتی برای شما می‌شود. پس از مشخص شدن ماده حساسیت‌زا، باید تا آنجایی که امکان دارد از تماس با آن ماده اجتناب نمایید. با این حال داروهای مختلفی وجود دارد که در صورت استفاده مناسب از آنها می‌توان نه تنها علایم و مشکلات آلرژی را تسکین داد بلکه باعث کاهش التهاب بافت ها که در آلرژی مزمن ایجاد می‌شوند شد.

دارو های ضد احتقاق (دکونژستانها)

اسپری ها یا قطره هایی مثل امفدرین هستند که ضد احتقان بینی می باشند. این داروها با تنگ کردن عروق خونی که مخاط بینی را خونرسانی می‌کنند باعث:

• انقباض و جمع شدن بافت بینی
• برطرف کردن انسداد یا گرفتگی بینی

می شوند.

همچنین این داروها به سرعت عمل می‌کنند و خیلی موثر هستند اما شما نباید از آنها به مدت زمان طولانی استفاده نمایید. زیرا کاهش خونرسانی آن منطقه که با تنگ شدن عروق آن ناحیه ایجاد می‌گردد می‌تواند باعث آسیب بافتی شده و وضعیت را بدتر از قبل نماید.

دارو های کورتون دار(کورتیکواستروئید ها)

دارو های کورتون دار، دارو هایی قدرتمند و موثر به عنوان ضد آلرژی و ضد التهاب هستند. گر چه این داروها از آزاد شدن هیستامین ها و سایر مواد شیمیایی جلوگیری نمیکنند اما در تسکین التهاب که در آلرژی، حساسیت فصلی و آسم مزمن دیده میشود بسیار موثر هستند. این دارو ها در سطح ژن ها در داخل سلول ها عمل میکنند و با جلوگیری از ساخت پیغام بر های شیمیایی مهم که به سیتوکین ها معروف هستند و در سیستم ایمنی بدن موثر هستند، اثر خود را اعمال میکنند.

داروهای گشاد کننده برونش ها(برونکودیلاتور ها)

داروهای گشاد کننده برونش ها باعث شل شدن عضلات صاف منقبض شده که موجب تنگ و باریک شدن مجاری هوایی ریه های افراد دچار آسم هستند می‌شود.
اثر این داروها سریع بوده و برای افرادی که دچار آسم خفیف هستند و فقط گاهی اوقات بعد از تماس با مواد حساسیت زا یا بعد از تمرینات ورزشی دچار خس خس سینه می‌شوند بسیار موثر میباشد. با این حال اگر آسم شما شدید می باشد، نباید تنها به استفاده از این داروها اکتفا کنید زیرا آنها باعث درمان التهاب مزمن نمی‌شوند.

آنتی هیستامین ها

داروهای آنتی هیستامین برای اولین بار در پنجاه سال پیش کشف شدند واساس درمان حساسیت را تشکیل می‌دهند. در دهه گذشته، چندین آنتی هیستامین جدید و متفاوت در دسترس قرار گرفته‌اند که به آنها آنتی هیستامینهای نسل دوم گفته می شود. همچنین آنتی هیستامین های نسل اول، این دارو های جدید نیز باعث جلوگیری از عمل هیستامین های می‌شوند که از ماست سل ها آزاد میگردند و در درمان خارش و عطسه بسیار موثر هستند.

منبع: کتاب آلرژی و انواع حساسیت ها