استرس علیه ام اس

استرس علیه ام اس

ام اس چیست؟

بیماری ام اس اغلب در سنین ۴۳-۲۳ سال بروز می‌کند. ابتلا در زنان ۲ برابر مردان است و سومین علت ناتوانی در آمریکا محسوب می‌شود.

آمارهای موجود نشان می‌دهد در جهان حدود ۵/۲ میلیون نفر به بیماری ام اس مبتلا هستند. علائم در بیماران ام اس به طور گسترده ای متقاوت هستند که می‌تواند شامل کاهش عملکرد، خستگی، ضعف عضلانی، عدم تعادل، اختلال شناختی و افسردگی باشد.

اثر استرس بر بدن

در قرن حاضر استرس به بخشی از زندگی روزانه انسان ها تبدیل شده که دوری از آن اجتناب ناپذیر به نظر می رسد و سلامت انسان ها را تحت تاثیر قراد داده است. هانس سلیه (۱۹۷۴) استرس را پاسخ غیر اختصاسی بدن به هر گونه فشاری که بر آن وارد می‌شود، تعریف می‌کند. این پاسخ می‌تواند در مقابل هر محرک دورنی، شناختی یا محرک های بیرونی و محیطی و عوامل استرس زا بروز داده شود اگرچه سطح معینی از استرس برای داشتن عملکرد مطلوب و پیگیری سطوح مختلف فعالیت های زندگی ضروری است و می‌تواند عملکرد افراد را بهبود ببخشد،

افراد در سطوح بالاتر استرس، عملکرد انطباقی خود را از دست می‌دهند و به دشواری می‌توانند عملکرد مطلوبی داشته باشند و با فرایندهای محیط و شرایط زندگی خود کنار بیایند.
استرس به عنوان یک پدیده چند بعدی و چند علتی می‌تواند به عنوان عارضه ای از بیماری ام اس و همچنین عاملی در تشدید یا عود علائم ناشی از بیماری باشد. همچنین استرس گاهی می‌تواند تهدید کننده زندگی بیماران باشد که از جمله این عوامل می‌توان به اختلال در روابط، از دست دادن شغل و تضادهای خانوادگی اشاره کرد.

چند راهکار عملی برای کنترل استرس

• تنفس عمیق: یکی از بهترین راه ها برای مدیریت استرس در زمانی که فرد ناخواسته به طور طولانی مدت در معرض استرس های بالا قرار می‌گیرد، توجه و انجام تنفس های عمیق است. توصیه می‌شود فرد در مواجهه با استرس بالا چند دقیقه آرام بنشیند و چند بار تنفس عمیق انجام دهد.

• تمرین مثبت اندیشی: همه می دانیم تمرکز بر تفکرات منفی می‌تواند فرد مستعد را به سمت ایجاد یا تشدید بیماری ام اس سوق دهد. به همین دلیل توصیه می شود افراد مثبت اندیشی را در مورد همه امور زندگی خود تمرین کنند تا از بروز عوارض استرس بر بدن پیشگیری شود.

• بروز احساسات: مطالعات علمی در مورد افراد مبتلا به بیماری ام اس نشان داده بیشتر افراد درونگرا به این بیماری مبتلا می شوند. علت آن است که افراد درونگرا در مواجهه با هر نوع اضطراب هیجان به جای بروز دادن و کنترل کردن، آن را در خود ذخیره و انباشته می‌کنند. این مساله امکان تحریک پذیری سیستم عصبی آنها بروز بیماری ام اس را در صورتی که مستعد بروز آن باشند، افزایش می‌دهد.

• تسلط برخود: طبیعتا، خشم و عصبانیت از جمله مواردی است که سیستم عصبی هر فردی را تحریک پذیر تر می‌کند و استرس می‌تواند عاملی برای افزایش بروز عصبانیت باشد. به همین دلیل توصیه می شود شیونه زندگی آرام و دور از تنش عصبی را برگزینید.

استرس و ام اس

استرس از یک طرف استقلال و توانایی فرد را برای شرکت موثر در اجتماع تهدید می‌کند و از سوی دیگر، پیش آگاهی و دوره های غیر قابل پیش بینی آن، تاثیر بارزی بر کیفیت زندگی و سلامت دارد.

فردی که استرس دارد در یافتن راهی برای حل مشکلات و دستیابی به رویکردی جهت بهبود کیفیت زندگی و سلامت خود ناتوان است. در بیماری‌های مزمن کیفیت زندگی فرد تحت تاثیر شدت، طول مدت بیماری و داروهای مصرفی قرار می‌گیرد و بیماران مبتلا به ام اس نیز از این قضایا مستثنی نیستند.

بنابراین عوارض ناشی از جسمانی، فشارهای روانی، اجتماعی و اقتصادی نیز بر بیمار و خانواده وی تحمیل می‌کند.

غیر قابل پیش بینی بودن بیماری، نگرانی در مورد تامین هزینه های درمانی، وضعیت شغلی، وابستگی به دیگران، ناتوانی در مراقبت از خود و نبود امکانات رفاهی در خانه و محل کار برای بیماران از جمله موارد استرسی است که به علت بیماری ام اس ایجاد می‌شود و نهایتا به افت عملکرد فردی و اجتماعی منجر می‌شود و در نتیجه بر چگونگی ایفای نقش های افراد در زندگی، وضعیت شغلی آنها و نهایتا کیفیت زندگی شان (سلامت روانی وجسمی ) تاثیر بسزای می‌گذارد.

علائم روانی استرس

نشانه های روانی فشار عصبی ممکن است و به صورت عصبانیت، اضطراب و دلشوره، افسردگی، عصبی شدن، حساسیت، تنش و احساس ملامت و بیهودگی ظاهر شود.

علائم رفتاری استرس

نشانه های رفتاری فشار عصبی ممکن است به صورت بی خوابی، کم غذایی یا بر عکس اشتهای کاذب به غذا و افراط در خوردن آن، افزایش تعداد سیگار مصرفی در سیگاری‌ها ، شتابزدگی در سخن گفتن و تعجیل و بی قراری در انجام دادن امور بروز کند.

علائم اجتماعی استرس

شاخص هایی مانند کناره گیری، فشار و آشفتگی در روابط بین فردی و افزایش اختلافات همسران و اعضای خانواده از علائم اجتماعی استرس است.

موارد دیگری که که ممکن است همه آنها در فرد دیده نشود از جمله ، غیظ، خشم سریع، رنج بردن از تنهایی، کاهش میل جنسی نق زدن به دیگران، کاهش تماس با دوستان، فقدان صمیمیت، روابط خانوادگی نارضایتمندانه، احساس ناراحتی در تعامل با دیگران، روابط ضعیف با همکاران، اعتماد نداشتن به دیگران، تمایل به استفاده از افراد برای منافغ شخصی، سکوت در بحث های گروهی و نداشتن تفریح وشادی نیز در این افراد مشاهده می‌شوند.

چه می‌توان کرد؟

آموزش مهارت های مدیریت استرس به روش گروهی میزان استرس ادراک شده بیماران مبتلا به بیماری ام اس را کاهش می‌دهد که علت آن یادگیری چگونگی مواجهه با مشکلات و دشواری های غیر قابل اجتناب زندگی و کنار آمدن بهتر بااسترس و رویدادهای ناخوشایند زندگی از بعد عملکردی است.

گروه درمانی برای این بیماران برای بیان و سهیم شدن در تجربیات دیگران نیز برای کمک به بیماران ام اس مطرح می‌شود. گروه می‌تواند فضایی ایجاد کند که با وجود انکار ایجاده شده به وسیله بیماری، ویژگی های سالم رشد یافته بارور شوند و استرس ادراک شده بهتر مدیریت شود.

یکی ازفواید شرکت درجلسات گروهی این است که افراد را قادر به بیان احساس و طرح سوال می‌کند و حس تنهایی فرد را کمتر خواهد کرد. پرسش و پاسخ به آنها کمک می‌کند ضمن بیان احساسات، چگونگی مقابله با احساسات ناخوشایند را نیز یاد بگیرند و نهایتا سبب کمتر شدن استرس ادراک شده شود.

به خانواده های افراد مبتلا به ام اس توصیه می شود که آنها را با برنامه ریزی دقیق درمانی به درمان و کنترل این بیماری ترغیب و تشویق کرده و شرایط زندگی مناسب با فعالیت و روح و روان آنها را فراهم کنند.