اشتباهات رایج غذایی

مصرف ماست و دوغ همراه با غذاهای گوشتی:

مصرف همزمان ماست و غذاهای گوشتی، یکی از ممنوعیت‌ها در طب سنتی است.
طبق گفته حکما، مصرف همزمان ماست با غذاهای گوشتی علاوه بر اینکه تولید بلغم می‌کند، موجب فساد گوشت در معده و در برخی موارد بروز لک و پیس می‌شود.

خوردن زیاد عدسی:

عدس غذایی سودازاست و مصرف زیاد آن موجب بروز و افزایش غلظت خون می‌شود، متأسفانه ‌امروزه شاهد هستیم که به علت تبلیغات زیاد درباره خون ساز بودن عدس، مردم سایر حبوبات را کنار گذاشته اند و یا از عدس بیشتر استفاده می‌کنند.

تنوع خواری در یک وعده غذایی:

چنین شیوه غذا خوردن، موجب به هم خوردن تنظیم گوارش می‌شود که بسیار مضر است. زمانی که چند ماده غذایی متنوع را در یک وعده میل می‌کنید، آنزیم‌های هاضمه دچار اختلال می‌شود و هضم غذا ناقص خواهد شد، زیرا مواد غذایی متفاوت، زمان هضم متفاوتی با یکدیگر دارند. در نتیجه از ترکیب این مواد، اخلاط فاسد در بدن تولید می‌شود.

مصرف زرشک پلو با مرغ و باقلا پلو با ماهی:

این دو غذا، بسیار سرد است و به مرور زمان در صورت مصرف زیاد، باعث غلظت خون می‌شود و مقدار زیادی اخلاط مضر بلغم و سودا در بدن تولید می‌کند. ماهی، مرغ، برنج، زرشک، باقلا، روغن نباتی همگی سرد و بلغم زاست. حال اگر همراه این غذاها، سالاد، ماست یا ترشی هم مصرف شود، مشکل چند برابر خواهد شد. در صورت مصرف چنین غذاهایی، حتماً باید ادویه و مواد غذایی گرم مانند فلفل سیاه، زنجبیل، آویشن، سیاه دانه، عسل، کنجد و خرما مصرف کنید.

حذف سالاد از سفره و جایگزینی سبزی:

طبع اغلب سبزی‌ها گرم است و به هضم غذا بسیار کمک می‌کند.
سبزی سرشار از مواد معدنی و ویتامین است. همچنین به علت دارا بودن فیبر، مانع یبوست می‌شود؛ اما سالاد بر خلاف سبزی طبع سردی دارد و هضم غذا را (برخلاف تصور مردم) مختل می‌کند.

مصرف ناصحیح ادویه جات:

یک باور نادرست این است که ادویه برای کبد مضر است. باید گفت تنها مورد احتیاط ادویه، برای افراد صفراوی است مصرف ادویه با غذا موجب فعال شدن کبد و کارکرد منظم دستگاه گوارش می‌شود.مصرف مداوم و بلند مدت ادویه، بلغم و سودای اضافه بدن را کاهش می‌دهد و در تخفیف و درمان بیماری‌های ناشی از بلغم و سودا بسیار موثر است؛ بیماری هایی مثل آرتروز، درد مفاصل، نفخ معده، کاهش حافظه، صرع، شب ادراری، عفونت‌های زنانه، افسردگی و…

مصرف پنیر به تنهایی در وعده صبحانه:

مصرف پنیر به تنهایی بسیار مضر و بلغم زاست. خوردن پنیر به تنهایی در وعده صبحانه، فرد را دچار رخوت، سستی و بی حالی و کندی در یادگیری و کاهش تمرکز ذهن می‌کند.
غده پاراتیروئید، وظیفه تنظیم کلسیم و فسفر بدن و جذب آن‌ها را بر عهده دارد. این غده کلسیم و فسفر را با یکدیگر و در کنار هم می‌شناسد، بنابراین زمانی که ماده غذایی حاوی کلسیم مصرف می‌کنیم، باید همراه آن فسفر نیز مصرف کنیم، در غیر این صورت، غده پاراتیروئید، فسفر را از مغز برمی دارد که موجب کند ذهنی می‌شود.
بهترین زمان مصرف پنیر، وعده شام و به همراه مصلحات آن (گردو، زیره، سیاه دانه و آویشن) است، زیرا بیشترین میزان ترشح توسط غده پاراتیروئید در هنگام شب صورت می‌گیرد.

وعده غذایی ظهر:

از نظر طب سنتی وعده غذایی ظهر، مضر است و بلغم و سودا را در بدن زیاد می‌کند و سبب غلظت خون می‌شود. ترک وعده ناهار موجب تقویت ایمنی بدن، تناسب اندام، حفظ تعادل مزاج و رفع بیماری‌ها می‌شود. گرم‌ترین زمان در طول روز، ظهر است که بهترین کار در آن ساعات، سرد کردن بدن است، نه خوردن غذا. در طب سنتی توصیه شده است که انرژی بدن در زمان ظهر با خواب قیلوله تأمین شود.

 قبل از سیرشدن کامل, از غذا خوردن دست بکشید:

قبل از سیر شدن کامل, از غذا خوردن دست بکشید, فواید این کار کنترل وزن، کاهش ریفلاکس یا ترش کردن معده و عمر طولانی‌تر می‌شود.

بین غذاها، غذاهای شُل مانند آش‌ها و سوپ‌ها بهتر از غذاهای سفت است:

بین غذاها، غذاهای شُل مانند آش‌ها و سوپ‌ها بهتر از غذاهای سفت است و بهتر است حداقل روزی یک بار آش جو یا آلو، انار، زرشک، سماق، گشنیز و … به‌اندازه یک پیاله کوچک مصرف شود، اما چون اکثر آش‌ها و سوپ‌ها طبع سرد دارند، بهتر است کمی زیره هم با آن مصرف شود.خوردن غذاهای سنتی نظیر کوفته، قیمه، قورمه، فسنجان، نیمرو، املت، کدوی بخارپز یا تنوری و کباب گوسفندی بسیار مفید است.

بهتر است وعده‌های غذایی ۲ وعده صبح و شب باشد:

بهتر است وعده‌های غذایی ۲ وعده صبح و شب باشد، مثلاً ۷ صبح و ۷ شب، این نحوه غذا خوردن باعث پیشگیری از بیماری‌ها به‌خصوص چاقی و باعث شادابی و نشاط می‌شود، پس وعده‌ها نباید بر اساس عادت یا زمانی غیر از گرسنگی باشد.

زمان غذا خوردن:

انسان باید در زمان اشتهای واقعی اقدام به غذا خوردن کند و بدون اشتهای صادق غذا نخورد. این زمانی است که غذای قبلی کاملا هضم شده است و ادرار نضج پیدا کرده است. یعنی رنگ آن از بی رنگی به سمت ترنجی و پررنگ شدن رفته است. همچنین شکم از زیر سینه با ناف سبک شده است، بوی غذای قبلی در بادگلو نیست، نبض کوتاهتر شده است، حواس ظاهری تیزتر شده است و احساس تشنگی به وجود آمده است.

جویدن غذا و طول مدت غذا خوردن:

لقمه های غذایی باید کوچک برداشته شوند تا بتوان آن ها را به خوبی جوید. جویدن کامل غذاها باعث پیشگیری از سوءهاضمه، نفخ، یبوست و بسیاری از اختلالات دیگر خواهد شد؛ چون هضم غذا از دهان آغاز می گردد. این کار باعث طول کشیدن بیشتر غذا خوردن شده و از پرخوری نیز پیشگیری می کند.

نوع غذاهای مصرفی برحسب مزاج های مختلف:

هر چیز خوردنی که وارد بدن می شود و وارد فعل و انفعال با بدن می شود، یا شبیه بدن می شود و جایگزین بافت و مواد از دست رفته از بدن می گردد که به آن غذای مطلق می گویند، یا اصلا قابلیت غذایی برای بدن ندارد و بدن را تحت تاثیر خود قرار می دهد و کیفیتش را تغییر می دهد؛ مثلا بدن را گرمتر یا سردتر از حد معمول خودش می کند که دوای مطلق نام دارد، مثل زنجبیل و کافور و سیاه دانه و…

بعضی موارد نیز هستند که هم حالت غذایی و هم حالت دوایی دارند. حال اگر غذایی بودن غالب باشد، غذای دوایی نام می گیرند؛ مثل کاهو، اسفناج، عدس، نخود، لوبیا و… و اگر دوایی بودن غالب باشد، دوای غذایی نام می گیرند، مانند سیر، پیاز، تره، نعناع و…

سکون بعداز غذا:

بعد از خوردن غذا لازم است که بدن در حالت آرامش قرار بگیرد تا هضم به درستی صورت بگیرد. بدترین چیز برای هضم غذا، حرکت های شدید است؛ یعنی ورزش بعد از غذا مناسب نیست. اما حرکت های خفیف که باعث انحدار (پایین رفتن) غذا و قرار گرفتن آن در قعر (تَه) معده می شوند، کمک به هضم بهتر غذا می کنند. به همین منظور توصیه شده است که بعد از غذا چند قدم راه رفته شود و سپس چند دقیقه به پهلوی راست و بعد مدت طولانی تری به پهلوی چپ دراز کشیده شود. موقع برخاستن نیز از پهلوی راست بلند شوید.اما حرکت قبل از غذا به دفع فضولات بدن و افزایش حرارت غریزی برای هضم و جذب بهتر غذا کمک می کند.

عدم مداومت بر یک نوع غذا و رعایت تنوع غذایی در زمان صحت:

دریافت زیاد غذاهای شور باعث خشکی بدین و مشکلات چشمی می گردد، زیاد خوردن غذاهای ترش موجب پیری زودرس و کم خونی می شود، مصرف زیاد شیرینی ها باعث انسداد کبدی (مثل کبد چرب) و رخوت و سستی معده می شود.
هرچه غذای موجود در هر وعده ساده تر باشد، هضم آن بهتر صورت می گیرد؛ ولی در وعده های مختلف باید تنوع غذایی رعایت گردد. برای نمونه برخی خوراکی ها هستند که یک مدت محدودی در سال هستند و بعد از آن فصلشان می گذرد و بهتر است در همان موقع دریافت شوند. مخصوصا که برای تهیه آن ها از مواد شیمیایی زیادی استفاده می شود. مثل خیار درختی تولید شده در زمستان که پر از سموم و مواد شیمیایی است!

پرهیز از پرخوری:

از طرفی هم دریافت زیاد غذا و عادت به این امر، انسان را از صفای دل و روحانیت خارج کرده و به سمت بهیمیت می برد. در روایت هست که خدا از هیچ چیز به اندازه شکم پر بدش نمی آید!

رعایت ترتیب در غذاها:

یک نوع دیگر تقسیم بندی غذاها در طب سنتی ایرانی، تقسیم آن ها به غذاهای لطیف و کثیف است. غذاهای لطیف اجزای از هم فاصله دارتری دارند و به راحتی هضم می شوند و زودتر هم در بدن تحلیل می روند. اما غذاهای غلیظ بافت متراکم تری دارند و همین طور بافت سفت و محکمی در بدن تولید می کنند و دیرتر تحلیل می روند. کسانی که بیشتر کارهای فکری دارند و فعالیت بدنی کم تری دارند، باید بیشتر غذاهای لطیف مصرف کنند، دچار سوءهاضمه و مشکلات دیگر می گردند. ولی ورزشکاران و افراد دارای فعالیت بدنی زیاد مانند کارگردان باید غذاهای غلیظ بیشتری دریافت کنند تا دچار ضعف  جسمانی نشوند.

مثال هایی از غذاهای لطیف: کاهو، سیب، انار، نان گندم، نان جو، گوشت گوسفند و بز، ماهی، مرغ، سوپ ساده سبزیجات، آش برنج، عسل و…
مثال هایی از غذاهای غلیظ: رشته و غذاهایی که با رشته درست می شوند مثل آش رشته، ماکارانی، لازانیا، ته دیگ، غذاهای شیرین و چرب مثل حلوا، سس ماینوز، سیب زمینی و تخم مرغ آب پز و سالاد الویه، گوشت گاو و گوشت های فریزری، غذاهای سرخ کرده مثل کتلت و کوکو و…

رعایت ناسازگاری های غذایی:

در طب سنتی ایرانی بعضی غذاها با هم ناسازگارند؛ یعنی نباید همزمان مصرف شوند. اگر کسی یک بار این ها را با هم مصرف کرد و عارضه ای برایش پیش نیامد، در صورت تکرار این عادت، باید منتظر بروز عوارض جبران ناپذیری باشد. برای نمونه مصرف همزمان گوشت ها به ویژه گوشت طیور با لبنیات (مثل ماست) به شدت نهی شده است و تکرار این عادت غذایی موجب بروز بیماری های پوستی مثل ویتیلیگو (برص) و دردهای مفاصل می شود.

برخی از موارد ناسازگار با هم:

•    لبنیات با ترشی ها
•    لبنیات با میوه ها مثل شیرموز
•    نوشیدن آب و مایعات بعد از میوه ها
•    ماهی با تخم مرغ