بیماری
بیماری تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
بیماری تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
بیماری تخمدان پلی کیستیک یک بیماری واحد نیست و نباید با کیست‌های منفرد تخمدانی اشتباه شود.این وضعیت که اغلب مورد سهل انگاری واقع می‌شود و میلیون‌ها نفر از زنان به آن مبتلا هستند، یکی از شایع‌ترین علت‌های نازایی است و اثرات نامطلوبی در سلامت زنان دارد.
PCOS زمانی اتفاق می‌افتد که فولیکول‌های حاوی تخمک، درست زیر سطح تخمدان گیر می‌افتند و نمی‌توانند تخمک‌های خود را آزاد کنند، سپس تبدیل به کیست‌های کوچک و متعددی می‌گردند در این وضعیت، وجود کیست‌های متعدد، ممکن است با چاقی، نازایی، موهای زائد در بدن همراه باشد.
با وجود این، از آنجا که بسیاری از زنانی که به این بیماری مبتلا هستند چاق یا دارای موی زائد نیستند، عدم وجود این نشانه الزاما رد کننده بیماری نیست.
فرضیه‌های متعددی در مورد علل PCOS وجود دارد.
بعضی پزشکان عقیده دارند که این وضعیت با تولید بیش از اندازه هورمون‌های مردانه ارتباط دارد.
درحالی که بقیه فکر می‌کنند مقاومت به انسولین به حدی می‌رسد که اعمال تخمدان را تحت تأثیر قرار می‌دهد و مانع از رها شدن تخمک می‌گردد.
علامت‌های بیماری:
- احساس فشار در یک طرف شکم (خیلی نادر)
- درد تیز در شکم (خیلی نادر)
- خونریزی واژینال نامنظم
- آکنه
- عدم وجود قاعدگی و افزایش موی صورت و بدن
- اختلال در اجابت مزاج یا ادرار (خیلی نادر)
به مدت چندین سال پزشکان دید کافی نسبت به PCOS نداشتند.
این بیماری تنها به عنوان علت نازائی محسوب می‌شد.
امروزه متخصصین دریافته‌اند که اثرات PCOS علاوه بر تولید مثل، در موارد بسیار دیگری نیز ظاهر می‌شود.
توجه:
PCOS (بیماری تخمدان پلی کیستیک) که پیش از ۶۰ سال قبل شناخته ش.
شایع‌ترین اختلال غدد درون ریز است و عامل نازایی در بیش از ۳۰ میلیون از زنان در سنین باروری است.
متخصصین هر روزه، در مورد تشخیص و درمان این بیماری اطلاعات بیشتری کسب می‌کنند.
علت تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
امروزه پزشکان می‌دانند که PCOS یک بیماری ساده نیست، بلکه مجموعه‌ای از اختلالات تولید مثلی و متابولیک است که احتمالا توسط یک یا چند ایراد ژنتیکی ایجاد می‌شود.
بسیاری از زنان مبتلا به PCOS هورمون‌های مردانه زیادی دارند.
(خصوصا تستوسترون) و تخمک‌گذاری در آنها به ندرت صورت می‌گیرد.
این زنان ممکن است از قاعدگی‌های نامنظم، نازایی، چاقی، رشد موی زائد یا از دست دادن موی سر (شبیه مردان) و آکنه شکایت نمایند.
دقیقا معلوم نیست که چرا هورمون‌های مردانه در این افراد افزایش می‌یابد.
به طور طبیعی، غده هیپوفیز در مغز دو هورمون برای تحریک تخمک‌گذاری ترشح می‌کند، هورمونی که تخمک‌گذاری را تحریک می‌کند، باعث تولید پروژسترون توسط تخمدان‌ها هم می‌شود.
پروژسترون ابتدا به تستوسترون و سپس به استروژن تبدیل می‌شود.
اما در زنانی که مبتلا به PCOS هستند، در تولید تستوسترون اشکال ایجاد می‌شود و مقادیر اضافی هورمون‌های مردانه، کل مسیر هورمونی را که به تخمک‌گذاری ختم می‌شود، مختل می‌کند.
با این کار، از تولید یک فولیکول غالب جلوگیری می‌شود.
با گذشت زمان، تخمدان پر از کیست‌های آزاد نشده می‌شود.
محققین به تازگی کشف کرده‌اند که بیشتر خانم‌هایی که مبتلا به PCOS هستند (نه تمام آنها) نسبت به انسولین بدن خود نیز مقاومت دارند.
انسولین هورمونی است که کمک می کند تا سلول‌ها قند را از جریان خون برداشت کنند.
با افزایش قند خون، وزن این افراد بیشتر می‌شود؛ درحالی که مقاومت به انسولین و وزن بدن افزایش می‌یابد، پانکراس باز هم انسولین بیشتری ترشح می‌کند و باعث می‌شود تخمدان‌ها هم تستوسترون بیشتری تولید نمایند.
این زنجیره خطرناک در دراز مدت، عواقبی مثل دیابت، فشارخون بالا، بیماری‌های قلبی و سکته مغزی را به دنبال خواهد داشت.
پیشنهاد جالب:
به نظر می رسد که PCOS یک بیماری ارثی باشد.
اگرشما علایم آن را دارید و سابقه این بیماری درخانواده شما وجود داشته است، باپزشک خود دراین باره مشورت کنید.
روش‌های درمانی تخمدان پلی کیستیک PCOS
در ۵ سال گذشته PCOS بیشتر مورد توجه قرار گرفت و درمان‌های مناسب‌تری براساس مسأله مقاومت به انسولین که جزء اصلی این سندرم است پیشنهاد شد.
درحقیقت، مقاومت به انسولین است که PCOS را به یک تهدید بالقوه طولانی مدت برای سلامتی فرد تبدیل می‌کند و ریسک ابتلا به دیابت، فشارخون و بیماری قلبی را افزایش می‌دهد.
علاوه براین، عدم وجود تخمک‌گذاری در دراز مدت باعث تحریک مزمن استروژن بر پوشش داخلی رحم می‌شود و شانس ابتلا به سرطان آندومتر را افزایش می‌دهد.
یکی از روش‌های درمانی PCOS در گذشته، مصرف قرص‌های ضدبارداری برای کاهش مقدار آندروژن‌ها و منظم‌کردن عادت ماهیانه بود.
در کنار این درمان دارویی هم برای جلوگیری از اثر آندروژن‌ها و حل مشکل موی زائد و آکنه تجویز می‌شد.
امروزه، بیشتر روی داروهایی که به مصرف مؤثرتر ترانسولین کمک کنند، تأکید می‌شود.
با وجودی که این داروها در اصل برای درمان دیابت تولید شده‌اند، مطالعات نشان می‌دهند که باعث بهبودی بسیاری از علایم PCOS، از جمله نازائی در عده‌ای از خانم‌ها می‌شوند.
متفورمین (گلوکافاژ) بعضی از آثار جسمانی و متابولیک PCOS را برطرف می‌نماید.
اما متخصصین هشدار می‌دهند که این دارو در همه افراد، پاسخگوی تمام مشکلات نیست.
خصوصا در زنانی که قصد حاملگی دارند، زیرا هنوز اطلاعات کامل درمورد بی‌خطر بودن این دارو برای جنین وجود ندارد.
توجه:
مطالعات نشان داده است که مصرف داروهای معمول ضددیابت می‌تواند باعث منظم شدن سیکل‌های قاعدگی در زنان مبتلا به PCOS بشود.
هشدار:
احتمال وجود کیست‌های متعدد تخمدان در دخترانی که سیکل‌های قاعدگی نامنظم دارند بیش از دخترانی است که قاعدگی‌های منظم دارند.
(براساس یافته‌های محققین: آمستردام دانشگاه Medical Center Free.)
منبع: کتاب سلامتی زنان
