خروسک

خروسک (croup) بیماری شایعی است که با تنفس پر سر و صدا و سرفه‌های خشن شناخته می‌شود. این بیماری به ویژه کودکان ۶ ماهه تا ۳ ساله را مبتلا می‌کند و عمدتا در فصل پاییز و زمستان روی می‌دهد. پسرها بیشتر از دخترها مبتلا می‌شوند که علت این موضوع مشخص نشده است.

علل بیماری

اغلب خروسک یک یا دو روز بعد از علایم سرماخوردگی، مانند آبریزش بینی ایجاد می‌شود و در حمله آن، نای کودک باریک می‌شود و در نتیجه، جریان هوا به ریه‌ها کاهش می‌یابد و تنفس پر سر و صدا می‌شود و سرفه‌های مشخصه بیماری که خش و شبیه پارس سگ هستند بروز می‌کنند. سرفه معمولا شبها تشدید می‌شود. تنفس پر سر و صدا بیشتر در هنگام دم و خشونت صدا به ویژه در هنگام گریه کردن وجود دارد.

علایم بیماری

 معمولا علایم خروسک خفیف است ولی گاهی تنفس به شدت تحت تاثیر بیماری قرار می‌گیرد. ممکن است افزایش ضربان قلب، آبریزش از دهان یا مشکل بلع وجود داشته باشد.

 اکثر کودکان مبتلا به خروسک طی مدت یک هفته بهبود می‌یابند ولی ممکن است تا رسیدن کودک به پنج سالگی، بیماری گاهی عود کند. از ۵ سالگی به بعد راه‌های هوایی متسع‌تر می‌شوند و به ندرت در اثر عفونت ویروسی به اندازه‌ای باریک می‌شوند که باعث بروز علایم خروسک شود.

خروسک در واقع، عفونت حاد ویروسی راههای تنفسی فوقانی و تحتانی است که شایع‌ترین ویروس‌های عامل آن عبارتند از:

• ویروس‌های پاراآنفلوآنزا
• ویروس‌های سن‌سیشیال تنفسی
• ویروس‌های آنفلوآنزای نوع A و B

عامل مستعد کننده بیماری

عفونت‌های تنفسی فوقانی است.

چگونه می‌توان به بهبود کودک مبتلا به خروسک کمک کرد؟

• با دادن مقدار زیادی مایعات
• با افزایش دادن رطوبت اتاق کودک به وسیله دستگاه بخور یا قرار دادن ظرف آب بر روی بخاری، یا نشستن همراه با کودک در مجاورت بخار حمام، (هوای مربوط به کاهش احتقان راه‌هوایی و ناراحتی کودک کمک می‌کند و از شدت و دفعات سرفه می‌کاهد).
• با بردن کودک به بیرون از منزل برای تنفس در هوای سرد فقط برای چند دقیقه (این کار و گاهی با موفقیت همراه است).

توجه

از استعمال دخانیات در اتاق کودک مبتلا به خروسک خودداری کنید.

درمان‌های مرسوم

• پس از معاینه به وسیله پزشک، درمان آغاز می‌شود.
• کورتون‌های خوراکی با استنشاقی ممکن است برای تسکین التهاب راه‌های هوایی تجویز شوند. در صورت وجود علایم شدید، باید کودک در بیمارستان بستری شود.

درمان تغذیه ای

ممکن است مکمل‌های ویتامین C، علایم و مدت عفونت‌های ویروسی را کاهش دهند.

پرسش و پاسخ

• قرار گرفتن در چه وضعیتی برای کودک مبتلا به خروسک بهتر است؟

معمولا کودک مبتلا به خروسک در وضعیت نشسته راحت‌تر از خوابیده نفس می‌کشد با این حال کودک را در وضعیتی قرار دهید که احساس راحتی بیشتری می‌کند.

منبع: کتاب راهنمای جامع سلامت در خانواده