سلامت
شروع یائسگی شما چه سنی است؟
شروع یائسگی شما چه سنی است؟
یائسگی
متأسفانه هیچ راهی وجود ندارد تا زمان یائسگی در هر زن پیشبینی شود؛ اما میتوانید از روی سوابق فامیلی، فرم بدن و سبک زندگی نتایج به دست آورید.
هیچ ارتباطی بین شروع قاعدگی و پایان آن وجود ندارد. در حقیقت شما در سنی یائسه میشوید که مادرتان یائسه شد. بهطور متوسط ۵۱ سالگی را میتوان سن یائسگی نامید.
البته باید گفت که امروزه شرایط هورمونی بسیاری از زنان کاملاً با شرایط هورمونی اجدادشان متفاوت است. چون درگذشته زنان بلافاصله بعد از بلوغ ازدواج میکردند و بیشتر عمر خود را یا حامله بودند و یا در دوران شیردهی بسر میبردند. این بدان معناست که مقدار استروژن بدن آنها در طول عمرشان بسیار کمتر از زنان امروز بوده است.
توجه:
بالا رفتن سن فقط یکی از دلایل یائسگی محسوب میشود عواملی چون سیگار، برداشتن رحم و تخمدانها، صدمات دستگاه تولیدمثل، وزن کم یا رژیمهای غذایی نامناسب نیز میتوانند از عوامل پیدایش یائسگی محسوب شوند.
حالا اینکه تفاوت در مقدار ترشح استروژن در طول زندگی زنان امروز با زنان گذشته چطور در یائسگی آنها نقش دارد، هنوز بهخوبی معلوم نیست.
سن یائسگی
درهرصورت بهطور متوسط سن یائسگی ۵۱ سالگی است اما ممکن است زودتر سن یائسگی برسید، اگر:
• لاغر و ریزنقش باشید.
• معتاد به سیگار باشید.
• در ارتفاعات زندگی کنید.
• در طول زندگی تغذیه بدی داشتهاید.
• رحم خود را با عمل جراحی از دست داده باشید(فردی که در این عمل تخمدانهای خود را حفظ کرده است باز چند ماهی نسبت به دیگران دیرتر یائسه میشود).
• اصلا زایمانی نداشتهاید.
• سیکل های ماهانه شما کمتر از حد معمول بوده باشد (کمتر از ۲۵ روز).
• سقطهای متعدد داشتهاید (ممکن است دیرتر از زمان معمول یعنی بعد از ۵۱ سالگی به یائسگی برسید).
• اگر وزن بالا و استخوانبندی درشت داشته باشید.
• زایمانهای متعدد داشته باشید (هر زایمان تقریبا پنج ماه یائسگی را به تأخیر میاندازد).
• به سیگار اعتیاد نداشته باشید.
• در مناطقی که همارتفاع دریا هستند زندگی کنید.
• مبتلابه دیابت یا سرطان سینه یا رحم باشید و یا تومورهای فیبروئیدی رحم داشته باشید.
• شرایط زندگی نامناسبی (پایینتر از حد استاندارد) داشته باشید.
• اولین فرزندتان بعد از سن ۴۰ سالگی متولد شود.
• از قرصهای ضدبارداری برای مهر و مومهای متمادی استفاده کرده باشید.
من احساس گرما میکنم یا واقعاً هوا گرم است؟
دوره یائسگی ناگهانی آغاز نمیشود. درواقع یائسگی با تغییرات تدریجی تولید هورمون شروع میگردد. به همین دلیل اولین علامت شروع آن قابلتشخیص نیست. معمولترین علامت یائسگی تغییر سیکل ماهانه است. به علائم دیگری نیز میتوان اشاره کرد، ازجمله:
گر گرفتگی
• یکی از علامتهای شایع یائسگی گرگرفتگی است.
• بعضی از زنان شاید فقط گاهگاهی احساس گرگرفتگی کنند و مجبور شوند لباس خود را از تن بیرون آورند یا خود را باد بزنند
• بعضی دیگر در نیمههای شب درحالیکه از شدت عرق لباس و حتى ملحفههای آنها خیس شده از خواب بیدار میشوند.
• بعضی آنقدر احساس ناراحتی میکنند که قادر به انجام هیچ کاری نیستند.
• ممکن است ناگهان احساس کنید صورتتان سرخشده و عرق سرتاپای شمارا فراگرفته است. (حتی اگر دست را روی صورت خود بگذارید گرما را احساس میکنید).
اکثر اوقات گرما از حدود کمر شروعشده و بهسرعت در بقیه اعضای بدن چون قفسه سینه، پشت، گردن و صورت و پوست سر منتشر میشود. ممکن است این گرگرفتگی از چند ثانیه تا یک ساعت طول یکشد و بهدفعات در طول روز مثلا یک یا دو بار و یا حتی ۴۰ تا ۵۰ بار در روز تکرار شود.
زمان حدودی این علائم
اگرچه گرگرفتگیها معمولا فقط یک سال (تقریبا) طول میکشد، ولی از ناپایدارترین علائم یائسگی به شمار میآید. بعضی از زنان تا ۵ سال دچار گرگرفتگی میشوند. اکثر اوقات وقتی آرام نشستهاید و یا در خواب هستید دچار چنین حالتی میشوید.
ورزش نکردن، خوردن غذاهای پر ادویه یا نوشیدن چیزهای داغ میتوانند عاملی در ایجاد گرگرفتگی باشند. علت دقیق این حالت بهدرستی مشخص نیست ولی دانشمندان فکر میکنند تغییراتی که در هیپوتالاموس (محل تنظیم دمای بدن) به علت کاهش اندازه هورمونهای بدن به وجود میآید، با این گرگرفتگیها ارتباط داشته باشد.
بعضی از زنان در ابتدای گرگرفتگی احساس سرگیجه، خارش، سوزن شدن دارند. بعلاوه بیش از ۹۸% از زنان دچار تعریق شبانه نیز هستند. بعضی از زنان نسبت به دیگران بیشتر دچار این حالت میشوند، چراکه مقدار استروژن آنها بهطور یکنواخت و آرام کاهش نمییابد و بهشدت نوسان دارد. هر چه بدن بیشتر خود را با این شرایط تطبیق دهد شدت گرگرفتگی و دفعات آن بیشتر میشود.
تحریکپذیری و زودرنجی
گاهی ممکن است در برخورد با بعضی از افراد خیلی زود عصبانی شوید و یا اشک شما جاری شود. این بدان معنا نیست که عقل خود را ازدستدادهاید و یا اینکه دارای احساساتی نامتعادل هستید. تحریکپذیری و زودرنجی از علائم متداول یائسگی میباشد.
حداقل از هر ۵ زن، ۳ نفر بهشدت عصبی و مضطرب و زودرنج هستند. همچنین در این دوران ۵۸% از زنان به افسردگی مبتلا میشوند. وقتی هورمونهای شما در نوسان است، کاملاً طبیعی است که عصبی و زودرنج شوید و نتوانید جلوی گریه خود را بگیرید…
استروژن و پروژسترون روی مواد شیمیایی مغز اثر میگذارند. این مواد خواب و احساس درد را کنترل میکنند و همچنین روی احساسات تأثیر میگذارند و قوت سازگاری با مشکلات را پایین میآورند.
خشکی واژن
در دوران یائسگی خشکی واژن میتواند باعث دردناک شدن آمیزش جنسی شود و خشکیهای شدیدتر میتواند منجر به پارگی دیواره واژن و خونریزی گردد. در دوران یائسگی دیواره واژن خشک و نازکتر از قبل میشود.
این خشکی عکسالعمل بدن شما در برابر کاهش استروژن است. همچنین ترشحات واژن مانند سابق اسیدی نیستند. بالاخره خود واژن هم ممکن است کوتاهتر و پهنتر شود که در این صورت اگر درمانی صورت نگیرد، عضو دچار آترومی میشود.
تغییرات سینهها
حتما حجیم شدن سینه را در سیکلهای ماهانه و همینطور حاملگی تجربه کردهاید. نسج سینه در برابر استروژن و پروژسترون بسیار حساس است. این حساسیت در مقابل مقدار طبیعی این هورمونها در سیکلهای طبیعی ماهانه نیز وجود دارد.
زمانی که از روش جایگزینی هورمون (HRT) استفاده میکنید، ممکن است دچار حساسیت بیشازاندازه سینهها شوید. این حالت باید چند هفته بعد از شروع درمان از بین برود که در غیر باید به پزشک مراجعه کنید.
هشدار
اگر برآمدگی یا تودهای در سینه خود احساس کردید، باید به پزشک مراجعه کنید که بر اساس سابقه فامیلی احتمالا باید ماموگرافی انجام دهید.
سردردها
نوسان مقدار استروژن میتواند باعث سردرد شود. خصوصا اگر شما ازجمله افرادی هستید که سابقا قبل از شروع عادت ماهیانه دچار سردردهای میگرنی میشدند.
بهعلاوه اگر از جایگزینی هورمون استفاده میکنید ممکن است در ابتدای استفاده از این داروها دچار سردردهای شدیدی شوید.
توجه:
بر اساس تحقیقات انجامشده در دانشگاه را ک فلر محققین دریافتهاند که مقدار پایین استروژن باعث کاهش ارتباط بین سلولهای مغز میشود که این امر منجر به ضعف حافظه و عدم تمرکز میشود.
تپش قلب
تپش قلب تند و غیرارادی یکی دیگر از علائم یائسگی میباشد. این تپش نتیجه پاسخ عروقی مغز است. باید بدانید که تپش قلب به علت عوامل دیگری نظیر نیکوتین، کافئین و وضعیت خود قلب به وجود میآید. در صورت احساس تپش قلب باید به پزشک مراجعه کنید.
کاهش تمایلات جنسی
کاهش مقدار استروژن میتواند تأثیر مستقیم بر تمایلات جنسی شما داشته باشد. این کاهش استروژن نیز میتواند باعث کاهش تحریکپذیری دستگاه تناسلی شود و به دلیل خشکی بافت واژن باعث دردناک شدن آمیزش جنسی شود.
البته این امکان وجود دارد که کاهش تمایلات جنسی مربوط به عوامل دیگری همچون بیخوابیهای مکرر، افسردگی و یا به علت نزدیک شدن به عادات ماهیانه باشد.
تغییرات ادراری
خیلی از زنان با شروع یائسگی دچار تغییراتی در دفع ادرار خود میشوند:
- گاهی اوقات ممکن است وقتی دچار فشارهای روحی میشوید قادر به کنترل ادرار خود نباشید.
- همیشه احساس نیاز به دفع ادرار داشته باشید.
- بعضی از زنان به حدی است که بهسختی میتوانند تا رسیدن به دستشویی خود را کنترل کنند.
- احساس درد در هنگام دفع ادرار نیز یکی دیگر از مشکلات آنان است.
ناتوانی در کنترل ادرار هنگام فشارهای روحی، به علت شل شدن عضلات اطراف مثانه و مجاری ادرار است. زمانی که دیواره واژن در اثر کاهش استروژن ضعیف میشود دیگر نمیتواند برای مثانه تکیهگاهی باشد. در نتیجه افتادگی مثانه پیش میآید. در این حالت فرد با یک عطسه و یا سرفه کنترل ادرار را از دست میدهد و مقداری از ادرار دفع میشود.
زنانی که تحت عمل جراحی، رحم خود را ازدست دادهاند نیز، گاهی هنگام فشارهای روحی کنترل ادرار را از دست میدهند. این بدین علت است که در اثر عدم وجود رحم مثانه تکیهگاه خود را ازدستداده است. بهعلاوه این اعمال جراحی خود بهتنهایی ممکن است به دستگاه دفع ادرار صدمه وارد کنند.
موهای زائد صورت
گاهی اوقات با شروع یائسگی موهای سیاهی روی صورت رشد میکنند. پایین آمدن استروژن تعادل هورمونهای مردانه را به هم میزند. درنتیجه موهای زائد روی صورت ظاهر میشوند. این موها همانطور که در صورت مردان رشد میکنند، روی صورت شما ظاهر میشوند؛ یعنی روی چانه، پشت لب و روی گونهها رشد میکنند. اگر از جایگزینی هورمون بهعنوان درمان استفاده کنید، رشد موها متوقف میشود ولی موهایی که قبلا روی صورت رشد کردهاند از بین نمیروند.
پیشنهاد جالب
اگر دچار عفونتهای ادراری شدهاید بهتر است پزشک شما با یک نمونهبرداری از رحم و مشاهده سلولها زیر میکروسکوپ قابلیت ارتجاع و اندازه سلولها را موردبررسی قرار دهد. اگر سلولها کوچکشده و قابلیت ارتجاع را ازدستدادهاند، میتوانید از کرمهای حاوی استروژن استفاده کنید.
افسردگی
در این دوران اکثر زنان به یک افسردگی ضعیف دچار هستند که ممکن است با علائم یائسگی در ارتباط باشد. محققین معتقدند که افسردگی با شروع یکی از علائم یائسگی آغاز میشود. در حقیقت مطالعات نتوانسته است دلیل افسردگی را در دوران یائسگی نشان دهد. زنانی که در این دوران دچار افسردگی میشوند تفاوتی با زنان افسرده جوان ندارند.
اگر شما قبلا دچار افسردگی شدهاید احتمال بروز دوباره آن در دوره یائسگی وجود دارد. زنانی که قبلا دچار افسردگی بودهاند، دو برابر زنان دیگر به پزشک مراجعه میکنند و از گرگرفتگی، عرق سرد و پریودهای نامنظم شکایت دارند. اگر احساس افسردگی میکنید حتما به پزشک مراجعه نمایید و درمان را شروع کنید.
چگونه با علائم یائسگی کنار بیاییم.
راه حل برای از بین بردن علائم یائسگی
آسانترین راه برای از بین بردن علائم یائسگی استفاده از هورمون بهعنوان جایگزینی برای هورمونهایی است که در بدن بهصورت نرمال ترشح نمیشوند (جایگزینی هورمون به دلیل فقدان رحم).
درهرصورت بعضی از زنان نمیخواهند یا نمیتوانند از HRT استفاده کنند. برای این افراد در مورد چگونگی کنار آمدن با علائم مختلف یائسگی روشهای طبیعی را توصیههایی میکنیم:
• تنفس: ۱۰ دقیقه صبح و شب، تنفس شکمی آرام و عمیق را تمرین کنید.
• ورزش: مطالعات نشان میدهد زنانی که فعالیتهای جسمانی دارند نصف افراد بیتحرک دچار گرگرفتگی میشوند.
• عدم استفاده از دخانیات: سیگار باعث تنگی عروق میشود که این امر موجب شدیدتر شدن گرگرفتگی میشود.
• اضطرابهایتان را کم کنید.
• دوش گرفتن: دوش آب سرد بگیرید و یا آب سرد را روی صورت و دستهای خود بپاشید. (از حمام کردن یا دوش گرفتن با آب داغ بپرهیزید).
• هوای خنک استنشاق کنید: از دستگاههای خنککننده در اتاقخواب خود استفاده کنید و یک پنکه کوچک قابلحمل همراه خود داشته باشید.
راه حل های تغذیه ای
• استفاده از گیاهان دارویی: از قرنها پیش ریشه درخت جنس سن برای حفظ جوانی و شادابی مصرف میشده است. همچنین این گیاه (با دوز ۱۰۰۰ میلیگرم در روز) برای درمان تعریق شبانه مورداستفاده قرار میگیرد. این گیاه یک نوع محرک است و استفاده بیشازاندازه آن باعث بیخوابی و اضطراب میگردد.
• رژیم غذایی مناسب: از مصرف قهوه و الکل، غذاهای پر ادویه، چای، شکلات، نمک و نوشیدنی و غذاهای داغ خودداری کنید.
• نوشیدن: در کنار خود همیشه یک کلمن آبمیوه خنک و یا آبخنک داشته خود باشید تا بتوانید بهدفعات از آن بنوشید.
• ویتامین E: بنا به گفته هزاران نفر از زنان ویتامین E در کاهش گرگرفتگی بسیار مؤثر بوده است؛ اما هنوز دلیل علمی قاطعی برای این مورد ارائه نشده است. مصرف روزانه ۱۰۰۰ – ۸۰۰ میلیگرم ویتامین E توصیه میشود.
(از آنجا که مصرف بیش از اندازه این ویتامین باعث ضعف عضلانی و خستگی میشود بیشتر از ۱۰۰۰ میلیگرم از آن را استفاده کنید. روغنهای گیاهی، دانههای روغنی و تمام غلات جوانه گندم غنیترین منبع ویتامین E هستند. ازآنجاییکه ویتامین E باعث افزایش فشارخون میشود قبل از استفاده از آن، با پزشک خود مشورت کنید).
• قبل از خواب از خوردن گوشت به مقدار زیاد خودداری کنید.
• مکملهای کلسیم مصرف کنید: افزایش مقدار کلسیم تا ۱۳۰۰ میلیگرم روزانه باعث ایجاد احساس آرامش میشود.
منبع: کتاب سلامتی زنان
همچنین میتوانید از تغذیه مخصوص برای زنان در دوران بلوغ تا یائسگی بازدید کنید