علت خونریزی و التهاب لثه ها چیست؟ علایم و راه‌های درمان آن

مشکلات لثه

ما در مورد بافت صورتی رنگی صحبت می‌کنیم که به مانند یک لنگرگاه، دندان‌ها را در میان خود گرفته است. بحث در مورد لثه ها است، یا آنها را دوست بدارید و یا دندان‌هایتان را فراموش کنید.

شایع‌ترین مشکل لثه ها، خونریزی است. خونریزی نشانه التهاب لثه ها است که دندانپزشکان آن را ژنژویت می‌نامند، اما ژنژیویت پیش درآمد وضعیت بدتری به نام پریودنتیت می‌باشد. هنگامی که لثه هایتان به چنین وضعیتی برسند، ممکن است دندان‌های خود را از دست بدهید.

ژنژیویت ناشی از تجمع پلاک (تجمعی از مواد چسبناک بزرگ، ذرات غذایی و باکتری‌ها) در اطراف دندان‌ها است.

پلاک‌ها در اثر موارد زیر ایجاد می‌شوند:

• بهداشت پایین دهان و دندان
• نزدن مسواک
• نکشیدن نخ دندان 

چه هنگامی به پزشک خود مراجعه کنید

• لثه‌هایتان خونریزی داشته باشند و همچنین متورم، دردناک و یا زخم شده باشند و همیشه دهانتان بوی بد بدهد.
• زخمی در زیر دندان‌های مصنوعیتان به وجود بیاید.

آنچه علایم به شما می‌گویند

عوامل زیادی نیز در ایجاد مشکلات لثه نقش دارند. در خلال دوره قاعدگی لثه خانم‌ها معمولا متورم، ملتهب و حساس می‌شود و لذا لثه‌های آنها بیشتر خونریزی می‌کند.
البته این حالت به تنهایی موجب بروز مشکل نمی‌شود ولی اگر عوامل دیگری نظیر بهداشت پایین نیز وجود داشته باشند آنگاه ممکن است وضعیت وخیم‌تر شود.
از سوی دیگر تقریبا تمامی خانم‌های باردار مبتلا به ژنژیویت موقتی می‌شوند که با نزدیک شدن به هنگام زایمان وخیم‌تر نیز می‌شود.

ممکن است کودک مشکلات لثه را از پدر یا مادر خود به ارث ببرد.
مشکلات لثه ممکن است تا حدودی ارثی باشند.
دیده می‌شود در برخی از افراد پلاک‌ها به مقدار کمی تشکیل می‌شوند ولی در برخی دیگر این مقدار زیاد است.

برخی از داروها نیز ممکن است موجب تورم و خونریزی لثه‌ها شوند.
از این دست داروها می‌توان به داروهای ضدبارداری خوراکی، داروهای ضدافسردگی، ضداحتقان‌ها و ضدحساسیت‌ها، افشانه‌های بینی و داروهای قلبی و ضد فشارخون اشاره کرد.

مشکلات لثه در بین افراد زیر شایع‌تر هستند:

• دیابت
• خشکی دهان
• لوسمی
• سیگاری‌ها
• افرادی که تحت فشارهای عصبی زیاد قرار دارند 

دو گروه آخر به ویژه مستعد ابتلا به بیماری دهان خندقی می‌باشند، این عارضه که در بین سربازان جنگ جهانی اول شایع بوده است، ژنژیویتی است که با زخم، تخریب و مرگ بافت همراه است (البته باید بهداشت ضعیف دهان و دندان را به تمامی این موارد اضافه نمود).
مبتلایان به این نوع ژنژیویت، لثه‌هایی زخمی و دردناک، خونریزی و بوی فوق العاده بدی در دهان دارند.

دندان‌های مصنوعی می‌توانند موجب بروز مشکلات لثه شوند

اگر دندان‌های مصنوعی در جای مناسب خود قرار نگیرند، و یا آنکه استخوان فک آنچنان تحلیل رفته باشد که نتواند دندان مصنوعی را در جای خود نگه دارد، ممکن است لثه ها زخم شوند.
این زخم‌ها ممکن است دردناک نباشند ولی این بدین معنی نیست که می‌توان از آنها چشم پوشی نمود.

دکتر ساموئل لاو می‌گوید: فرسایش لثه ها ناشی از فشار است، به همان صورتی که در دستی چندین ماه در گچ بوده است اتفاق می‌افتد. سطح لثه ها سست می‌شود و استخوان زیر آنها تحلیل می‌رود.

تسکین علایم

خونریزی و زخم لثه‌ها، به مانند هر مشکل دیگری در بدن، اگر به موقع درمان شود، حل آن آسانتر خواهد بود.ژنژیویت در مراحل اولیه کاملا برگشت‌پذیر است.
برای این کار باید از مسواک و نخ دندان استفاده کنید، اما باید مطمئن شوید که از مسواک به درستی استفاده می‌کنید.

زاویه جدیدی را به کار بگیرید.

بهترین راه برای رهایی از پلاک‌هایی که در محل اتصال لثه و دندان‌هایتان جا گرفته‌اند، استفاده از مسواک‌هایی با موی نرم است.
هنگام مسواک زدن، مسواک را در یک زاویه ۴۵ درجه نسبت به دندان قرار دهید و به صورت رفت و برگشت و یا دورانی آن را حرکت دهید.
این کار در زدودن پلاک‌های خود دندان نیز مؤثر است.

مرتب مسواک بزنید.

وضعیت مطلوب آن است که پس از هر وعده غذا دندان‌ها را مسواک بزنید، اما اگر نمی‌توانید چنین نظمی را برقرار کنید دست کم روزی یک بار دندان‌ها را مسواک بزنید.

روش صحیح استفاده از نخ دندان

راه استفاده از نخ دندان آن است که نخ را به صورت حرف C انگلیسی به دور دندان حلقه کنید.
نخ را به آرامی به زیر لثه‌ها برانید و آن را به جلو عقب حرکت دهید.
این کار را در مورد هر دو سوی نخ انجام دهید تا آنکه از پاکیزه شدن سطوح دندانی مطمئن شوید.
اگر در پی کشیدن نخ دندان در مراتب نخست، مقداری خونریزی لثه داشتید نگران نشوید.
نخ دندان لثه ژنژیویتی را تا حدودی تحریک می‌کند.

با دندانپزشک احساس غریبگی نداشته باشید.

بیشتر افراد باید دست کم هر شش ماه یک بار به دندانپزشک مراجعه کنند، البته برخی دیگر از لازم است سریعتر از این توسط دندانپزشک معاینه شوند.
این موارد شامل کسانی است که مستعد ابتلا به بیماری‌های لثه می‌باشند از جمله افراد سیگاری، دیابتی‌ها، افرادی که از داروهایی استفاده می‌کنند که بر روی دندان اثر مخرب دارند، و افرادی که سابقه خانوادگی ابتلا به بیماری‌های لثه را ذکر می‌کنند.

خانم‌های باردار، از آنجا که مستعد ابتلا به بیماری‌های لثه می‌باشند، باید دست کم هر سه ماه یک بار به دندانپزشک مراجعه کنند.

صاحبنظران معتقدند افرادی که در مراجعه به دندانپزشک تعلل کنند در نهایت دندان خود را از دست خواهند داد.

هنگامی که ژنژیویت شدید می‌شود

هنگامی که ژنژیویت شدید و پیشرفته است به گونه‌ای که در حال تبدیل به پریودونتیت باشد، آنگاه دیگر نمی‌توان آن را تنها با مسواک زدن و نخ دندان کشیدن درمان نمود.
در این مرحله دندانپزشک ناچار باید با استفاده از ابزارهای ویژه این پلاک‌ها را خارج کند.

پلاک‌ها در این مرحله تبدیل به موادی رسوبی و سخت به مانند بتون و سنگ شده‌اند و در فضای کیسه مانندی در بین دندان‌ها قرار گرفته‌اند و موجب تحلیل و تخریب لثه ها می‌شوند.

به دندانپزشک خود مراجعه کنید.

دندانپزشک این رسوبات را با ابزار ویژه می‌تراشد. وی این کار را تا نزدیک پایه‌های دندان ادامه می‌دهد.
در اینجا ممکن است بی‌حسی موضعی نیاز باشد.
این کار ممکن است در چندین جلسه صورت گیرد.

نیاز به متخصص.

در صورتی که تخریب شدید باشد، دندانپزشک شما را به یک متخصص بیماری‌های لثه ارجاع می‌دهد، فردی که در مورد بیماری‌های دهان، لثه و استخوان تخصص دارد.
وی ممکن است راهکارهای متفاوتی را به شما توصیه کند، از جمله:

• پیوند استخوان
• ترمیم و بازسازی کیسه‌های دندانی
• ترمیم خطوط لثه 

توصیه‌هایی در مورد دندان‌های مصنوعی

اگر به هر دلیل دندان‌های اصلی خود را از دست داده‌اید و از دندان مصنوعی و یا پروتزهای کوچکتر استفاده می‌کنید، باز هم باید از لثه های خود مراقبت کنید.

مسواک بزنید.

شما باید دندان‌های مصنوعی خود را مسواک بزنید، تا بدین ترتیب از بروز مشکلات لثه پیشگیری کنید.
همچنین باید لثه‌های خود را نیز مسواک بزنید.
باید شب‌ها در هنگام خواب دندان‌ها را از دهان خارج کنید تا لثه‌هایتان استراحت کنند.

از دست دندان نو استفاده کنید.

یک دست دندان مصنوعی برای تمامی مدت زندگی شما نیست.
این اشتباه است که تصور کنید یک دست دندان برای همیشه کافی است.
این دندان‌ها به تدریج فرسوده می‌شوند. دندانپزشک شما باید سالی یک بار دندان‌های مصنوعی شما را معاینه کند.
تا تعیین کند آیا نیاز به تغییر اندازه وجود دارد یا خیر.
به احتمال زیاد شما هر ۵ سال یک بار به یک دست دندان جدید نیاز دارید.

منبع: کتاب راهنمای کامل علایم و درمان بیماری‌ها برای خانواده