سلامت
علل ایجاد توده، تورم، برآمدگی یا ناهمواری در پستان ها چیست؟
توده‌های پستان
شکل پستان ها در افراد مختلف متفاوت است و احساس‌ها نیز تفاوت دارند. در برخی از زنان قاعده‌ی هر یک از پستان ها ضخیم و سفت است و در لمس حالت توده مانند و یا برجستگی احساس می‌شود. برای بسیاری از خانم‌ها مقدار مشخصی از توده‌ای بودن پستان ها، کاملا طبیعی است. در حقیقت این که خانم‌ها در سنین پیش از چهل سالگی از وجود توده‌هایی در پستان ها شکایت داشته باشند، بسیار شایع و متداول است.
آنچه علایم به شما می‌گویند
ممکن است پیش از قاعدگی در پستان ها توده‌هایی لمس شوند. در این هنگام در ایشان فزونی ناگهانی هورمون‌های زنانه، استروژن – پروژسترون و پرولاکتین رخ می‌دهد. این هورمون‌ها رشد بافت فیبروز سینه‌ها را تحریک می‌کنند و موجب احتباس مایعات می‌شوند.
هنگامی که قاعدگی ایشان آغاز می‌شود، بدن مقدار فزونی بافت و مایع را باز جذب می‌کند. اما با افزایش سن، مقدار مشخصی از بافت فیبروز اضافی باقی می‌مانند، و بدین ترتیب توده‌هایی در سینه حس می‌شوند.
این نوع از تشکیل توده‌ها را بیماری فیبروسیستیک می‌نامند. اما امروزه بسیاری از پزشکان معتقدند اطلاق اسم بیماری به این تغییرات اشتباه است. در واقع این وضعیت بخشی از تغییرات طبیعی افزایش سن در پستان ها است.
چرا تا این اندازه در مورد توده‌های طبیعی سخن گفته می‌شود؟ پاسخ ساده است. سرطان‌های سینه نخست خود را به صورت یک توده بروز می‌دهند، (مگر آن که در مراحل ابتدایی در ماموگرافی توده‌ها غیر سرطانی می‌باشند. مشخص شوند).
لذا بانوان از یافتن یک توده در سینه‌های خود هراس دارند. اما در حقیقت بیشتر توده‌های قابل حرکتی که به مانند یک حبه انگور می‌باشند (قوام یک حبه انگور را دارند) و از توده‌های طبیعی پستان جدا نیستند، احتمالا کیست می‌باشند.
این کیسه‌های پر از مایع در پی بروز انسداد و عدم تخلیه مجاری شیری به وجود می‌آیند.
کیست‌ها ممکن است دردناک باشند، ولی منجر به بروز سرطان نمی‌شوند و هنگامی که پریود آغاز گردد ناپدید می‌شوند.
توده‌های سفت که حرکت نمی‌کنند و قوام سفتی به مانند نخود خشک و یا لوبیا دارند، باید مورد توجه قرار گیرند.
این توده‌ها می‌توانند (نه همیشه) حاوی سلول‌های سرطانی باشند.
توده‌های سفت و قابل حرکت، احتمالا توده‌های غیر سرطانی می‌باشند که فیبرو آدنوما نامیده می‌شوند.
جمع شدگی‌های سفت و نامنظم در بافت پستان، احتمالا ناشی از جراحات و یا کورک‌ها و جوش‌های سطح پستان ها است.
در نهایت یک ناحیه گوه‌ای شکل متورم در مجاورت نوک سینه نشانگر یک مجرای شیری عفونی شده است.
چه هنگامی به پزشک خود مراجعه کنید
- هنگامی که هر گونه توده، تورم، برآمدگی یا ناهمواری در یکی از پستان ها مشاهده کردید.
تسکین علایم
هنگامی که توده‌ای در سینه‌های خود حس کردید هرگز آن را ناچیز نپنداشته حتما به پزشک مراجعه کنید. در این جا نکاتی است که باید به آنها توجه کنید.
انگشتان خود را آموزش دهید.
بهترین راه برای آشنایی با بافت طبیعی سینه آن است که نخستین بار به همراه یک متخصص مجرب سینه‌های خود را معاینه کنید.
راهنمایی پزشک و یا پرستار بسیاری از زنان را، هنگامی که یک توده در سینه‌های خود کشف می‌کنند، از حملات ترس حفظ می‌کند.
برنامه ماهیانه طراحی کنید.
با این کار یادآوری تغییرات ماه گذشته آسانتر می‌شود. بهترین زمان برای انجام معاینه سینه‌ها توسط خود فرد، یک هفته تا ده روز پس از اولین بروز پریود است.
هنگامی که پستان‌ها حساسیت و حالت توده‌ای کمتری دارند، اگر شما برای مدت طولانی قاعده نمی‌شوید و یا درمان جایگزین هورمونی دریافت می‌کنید این معاینات را در ابتدای هر ماه انجام دهید.
این که چه روشی را جهت معاینه انتخاب می‌کنید مهم نیست، مهم آن است که همیشه از یک روش پیروی کنید. بدین ترتیب می‌توانید هر تغییری را که به وجود می‌آید تشخیص دهید.
معاینه در وضعیت درازکش.
اگر دراز بکشید و یک دست را زیر سر بگذارید، توده‌های کوچکتر بهتر یافت می‌شوند، به ویژه در افرادی که دارای سینه‌های بزرگ هستند.
از نوک انگشتان دست دیگر استفاده کنید.
آنها را محکم بر روی پستان فشار دهید.
حرکت انگشتان باید به صورت دایره‌های متحدالمرکزی باشد که به تدریج از نوک سینه‌ها به سوی محیط اطراف گسترش می‌یابند.
این کار را تا جایی که تمامی بافت سینه و زیر بغل بررسی شود ادامه دهید.
اگر کاهش یا افزایش وزن داشته‌اید، ممکن است با توده‌هایی در بافت سینه برخورد کنید که تاکنون آنها را حس نکرده بودید(یک لبه سفت در قوس پایین سینه‌ها طبیعی است).
برنامه ماموگرافی.
مطالعات پرتوشناختی (یا اشعه ایکس) می‌تواند دو سال زودتر از آنکه پزشک و یا خود شما متوجه توده‌ای در بافت پستان شوید آنها را به نمایش درآورد.
سه چهارم توده‌هایی که در ماموگرافی مشخص می‌شوند تبدیل به کیست، توده‌های بافتی و یا رسوب کلسیم می‌شوند.
انجمن سرطان آمریکا، توصیه می‌کند اولین ماموگرافی در سن ۴۰ سالگی انجام گیرد، سپس تا ۵۰ سالگی هر یک یا دو سال یک بار این کار را انجام دهید. پس از این سن سالی یک بار باید، ماموگرافی انجام شود.
آزمون سوزن را امتحان کنید.
اگر کیست تاولی شکل دارید، ممکن است پزشک تصمیم بگیرد آنرا با یک سوزن و طی یک فرایند ساده تخلیه کند.
اگر کیست کاملا تخلیه گردد، که در بیشتر موارد نیز چنین می‌شود، آن وقت خواهید دانست که سرطانی در کار نیست.
این نظر دکتر روبینسون بیکر استاد جراحی و سرطان شناسی دانشگاه جانز هاپکینز است.
آماده آزمون‌های تشخیصی بیشتر شوید.
اگر کیست به تمامی تخلیه نشود آنگاه باید ماموگرافی و یا سونوگرافی انجام گیرد.
این دو به تعیین شکل و اندازه توده کمک می‌کنند.
ممکن است پزشک شما اقدام به نمونه‌برداری با سوزن کند، تا سلول‌های پستان را جهت تعیین موارد غیرطبیعی مورد بررسی قرار دهد.
دکتر بیکر می‌گوید: نمونه برداری تنها راه تشخیص قطعی ماهیت یک توده است.
چنانچه توده کوچک باشد، جراح در حین نمونه برداری تمامی آن را برمی‌دارد.
اما اگر توده بزرگ باشد، تنها قسمت کوچکی از آنرا جهت تجزیه و تحلیل جدا می‌کند.
چنانچه سرطان وجود داشته باشد، آنگاه شما و پزشکانتان تصمیم می‌گیرید کدام اقدام انجام گیرد: برداشت توده بافت سالم اطراف و غدد لنفی زیر بغل و یا برش و برداشت کامل پستان ها.
تلاش در جهت پیشگیری از بروز توده‌ها
با محدود نمودن عواملی که بر تولید بیش از حد استروژن تأثیر می‌گذارند، می‌توانید از بروز توده‌ها جلوگیری کنید. در اینجا چند راهنمایی خواهد آمد.
از مصرف غذاهای پرچرب اجتناب کنید.
چربی موجب رشد بافت سینه‌ها و نیز احتباس آب می‌شود. چربی با تبدیل شدن به استروژن که یک محرک رشد بافت سینه سینه است احتباس آب و نمک را افزایش می‌دهد و موجب وخیم‌تر شدن کیست‌ها می‌گردد.
وی توصیه می‌کند برنامه غذایی خود را بر غلات، میوه‌ها و سبزی‌ها پایه گذاری نمایید تا از رشد این توده‌ها پیشگیری کنید.
با دانه‌های سبوس‌دار آشتی کنید.
مصرف غذاهای غنی از فیبر به جذب مقدار اضافی استروژن و دفع آن از بدن یاری می‌رساند.
اگر استروژن از بدن دفع نشود و در سطح بالایی در بدن باقی بماند، موجب فزونی احتباس آب و نمک و تحریک رشد توده‌های پستانی می‌شود.
پس دوباره باید گفت بهترین غذا، غذایی است که بخش اصلی آن شامل غلا سبوس‌دار، میوه‌ها و سبزی‌ها باشد.
وزن خود را کاهش دهید.
سعی کنید وزن خود را متناسب با قدتان تنظیم کنید.
دکتر روبرت لندن، استادیار بیماری‌های زنان و زایمان در دانشگاه جانز هاپکینز معتقد است: چاقی با مقدار بالا استروژن در خون مرتبط است و بدین ترتیب فرد را نسبت به ابتلا به سرطان پستان مستعدتر می‌گرداند.
منبع: کتاب راهنمای کامل علایم و درمان بیماری‌ها برای خانواده
