فشارخون از منظر طب ایرانی

بیماری فشارخون بالا از گروه امراض امتلاییه در طب ایرانی است. امتلا در لغت به معنای «پری و انباشتگی» و از لحاظ طبی به معنای تجمع مواد زائد در بدن و عدم تناسب بین میزان مصرف مواد با خروج آنها از بدن به دلایل مختلف از جمله یبوست و … است.
این عدم تناسب عموما از پرخوری، درهم خوری و رعایت نکردن ترتیب غذا خوردن (غذای غلیظ مثل ماکارونی قبل از غذای لطیف مثل سالاد کاهو) پدید می‌آید.وجه تمایز طب ایرانی با طب رایج در قائل بودن به مزاج مختلف در افراد مبتلا به یک بیماری واحد است و سبب خواهد شد نسخه درمانی برای یک بیماری مانند پرفشاری خون برای دو فرد مختلف، متفاوت نوشته شود، البته نقاط مشترکی خواهند داشت.

تدابیر طب سنتی برای پرهیز از وقوع امتلا در بدن و کاهش فشارخون

• حجم غذای مصرفی در هر وعده کاهش یابد و از مصرف مدوام غذاهای غلیظ مانند گوشت گاو، غذاهای کنسروی، انواع سس ها، لازانیا، ماکارونی و… پرهیز شود.
• اگر فرد کار سنگین بدنی ندارد، سعی کند از غذاهای لطیف مثل گوشت‌مرغ، گوشت‌گوسفند، سالاد کاهو و … استفاده کند.
• از تداخل طعام یا همان وارد کردن غذای جدید پیش از اتمام هضم غذای خورده شده قبلی پرهیز شود.
• از سوء ترتیب درمصرف غذا (مصرف غذای غلیظ پیش از غذای لطیف) و از خواب و جماع هنگام پُری‌شکم اجتناب‌شود.
• تحرک ملایم (ورزش متعادل) هرگز فراموش نشود.

گیاهان دارویی و کنترل فشارخون

مصرف بی‌رویه و سرخود انواع گیاهان و دمنوش‌ها می‌تواند منجر به عوارض جبران ناپذیری شود.
بنابراین بهتر است در مصرف آنها اعتدال رعایت شود.
برخی گیاهان نیز در این رابطه بی‌تاثیر نیستند. به عنوان مثال گیاه بومادران و گیاه کیالک بیشتر در کاهش فشارخون دیاستولیک موثرند و آب آلبالو، چای ترش، سیر و برگ زیتون بیشتر روی فشار خون سیستولیک تاثیر دارند.
سیاهدانه و آب انار هم برای فشارخون سیستولیک و هم برای فشارخون دیاستولیک مفیدند.

عوامل غیرخوراکی نوسان فشارخون

براساس فلسفه طب ایرانی، درگیری اعضای دیگر مانند سوء مزاج‌های کبد، کلیه، ریه، طحال و امعاء به عنوان اعضای مشترک در ابتلا به پرفشاری خون یا دقیق‌تر بگوییم در ایجاد انواع امتلا نقش دارد.
اعراض نفسانی به معنای امروزی‌اش و استرس و فشارهای روانی هم در ابتلا به این بیماری به شدت تاثیرگذار خواهندبود.

فشارخون بالا عامل خطر مهمی برای:

• سکته قلبی
•  حمله مغزی
• نارسایی احتقانی قلب
• بیماری کلیوی پیشرفته
• بیماری‌های عروق محیطی 

و طبیعتا با کنترل آن در سطح طبیعی می‌توان از وقوع عوارض آن جلوگیری کرد.

بارداری و فشارخون

با توجه به محدودیت استفاده از داروها حتى تعدادی از داروهای گیاهی در زمان بارداری، تنها توصیه این است که در صورتی که بارداری انتخابی باشد و با برنامه‌ریزی قبلی قرار است اتفاق بیفتد حتماً با در نظر گرفتن تدابیر غذایی که ذکر شد، خانوم وزن خود را کنترل کند تا از میزان امتلای احتمالی بدن قبل از بارداری که قطعاً در بارداری تشدید خواهد شد کاسته شود.
اما اگر بارداری تصادفی اتفاق بیفتد به دلیل اینکه بعضی از این گیاهان روی جنین آثار نامطلوبی دارند، باز هم تاکید بر رعایت دستورات غذایی فوق خواهد شد.

هرچند موارد محدودی از داروها قابل تجویز در بارداری هستند، باید حتما تحت نظر متخصص طب سنتی و بر اساس مزاج خانم باردار تجویز و پیشنهاد شوند.

منبع: هفته نامه سلامت