دارو
قرص پتاسیم | نحوه مصرف، فواید و عوراض
قرص پتاسیم
قرص پتاسیم به همراه سدیم، تعادل آب بدن، انتقال پیام‌های عصبی، انقباض عضلانی و حفظ ضربان طبیعی قلب را بر عهده دارد. این ماده معدنی برای حفظ قندخون در محدوده طبیعی ضروری است.
سایر اسامی
استات‌پتاسیم، کلریدپتاسیم، سیترات‌پتاسیم، گلوکونات‌پتاسیم.
دسترسی
نمک‌های قرص پتاسیم به مقادیر اندک در انواع مولتی ویتامین‌ها و مکمل‌های معدنی وجود دارد.
در شرایطی که نیاز به دوزهای بالاتر پتاسیم باشد با نسخه پزشک و بصورت ترکیب در برخی از مدرها برای جبران پتاسیم از دست رفته از طریق ادرار (مثل بورنیکس پتاسیم)، تجویز می‌شود.
رژیم غذایی و سایر منابع طبیعی
بهترین منبع عبارتند از:
- سبزیجات دارای برگ سبز
- گوجه فرنگی
- پرتقال
- سیب زمینی
- موز
- گوشت
- حبوبات
- شکلات
- قهوه
- شیر
بسیاری از روش‌های پخت غذا، میزان این ماده معدنی مواد غذایی را کاهش می‌دهند.
نیاز روزانه
نیاز روزانه بدین شرح است:
۰/۸ گرم (تولد تا سه ماهگی)
۸۵ گرم (۶-۴ ماهگی)
۰/۷ گرم (۷ تا ۱۲ ماهگی)
۰/۸ گرم (۱ تا ۳ سالگی)
۱/۱ گرم (۶-۴ سالگی)
۲ گرم (۱۰-۷ سالگی)
۳/۱ گرم (۱۱ تا ۱۴ سالگی)
۳/۵ گرم (۱۵ سالگی به بالا).
در دوران بارداری و شیردهی نیاز به مقادیر بیشتر نمی‌باشد.
ضرورت مصرف مکمل‌ها
اغلب رژیم‌های غذایی حاوی مقادیر کافی این ماده معدنی هستند و نیازی به مصرف مکمل‌ها نمی‌باشد. با این حال کسانی که الکل زیاد می‌نوشند یا غذاهای شور مصرف می‌کنند، دچار کمبود آن می‌شوند.
در مرض قند کنترل نشده با انواع خاصی از بیماری‌های کلیوی، ممکن است کمبود این ماده معدنی رخ دهد، اما شایع‌ترین عامل کمبود مصرف مداوم مدرهاست.
مصرف طولانی مدت کورتن‌ها نیز ذخیره پتاسیم بدن را کاهش می‌دهد.
استفراغ و اسهال طولانی نیز سبب کمبود این ماده معدنی می‌شود بنابراین افرادی که مسهل مصرف می‌کنند، ممکن است دچار کمبود شوند.
علایم کمبود
علایم زودرس کمبوداین ماده معدنی شامل:
- ضعف عضلانی
- خستگی
- گیجی
- اختلال ذهنی
اختلال در عملکرد عصبی و عضلانی تا حد ایجاد اختلال در ضربان قلب و فلج عضلات اسکلتی و یبوست پیشرفت خواهد کرد.
دوز درمانی در موارد کمبود
این مقدار به نوع ترکیب، حساسیت فرد و علت و شدت کمبود بستگی دارد. به طور کلی، دوزهای روزانه معادل ۴-۲ گرم کلریدپتاسیم برای پیشگیری از کمبود (مثلا بیماران تحت درمان با مدرهای دافع پتاسیم) تجویز می‌شوند.
دوزهای معادل ۷/۲-۳ گرم کلریدپتاسیم در روز برای مواردی که کمبود ایجاد شده و علائم ظاهر شده‌اند تجویز می‌شود.
علایم و خطرات ناشی از مصرف زیاد
میزان این ماده معدنی خون به طور طبیعی توسط کلیه‌ها تنظیم می‌شوند و مقادیر اضافی به سرعت در ادرار دفع می‌گردد.
دوزهای بسیار بالا سبب اختلالات جدی در ضربان قلب و فلج عضلانی می‌شوند.
در افرادی که اختلال عملکرد کلیه دارند، افزایش پتاسیم سبب افزایش خطر مسمومیت با پتاسیم می‌شود.
کسانی که تحت درمان همودیالیزی هستند باید رژیم غذایی کم پتاسیم داشته باشند.
