دارو
ویتامین B5 (اسید پانتوتنیک) | نحوه مصرف، فواید و عوارض
ویتامین B5 (اسید پانتوتنیک)
ویتامین B5 (اسید پانتوتنیک) برای فعالیت بسیاری از آنزیمها ضروری است. این ماده برای تولید انرژی از قندها و چربیها، ساخت چربیها و هورمونهای جنسی، جذب سایر ویتامینها و عملکرد مناسب دستگاه عصبی مرکزی، غدد فوق کلیوی و در رشد طبیعی بدن نقش مهمی دارد.
سایر اسامی
پانتوتنات کلسیم، پانتنول، پانتوتنول، ویتامین B5
دسترسی
این ویتامین در انواع مولتی ویتامینها و ترکیبات معدنی وجود دارد و بدون نسخه پزشک قابل تهیه میباشد.
رژیم غذایی و سایر منابع طبیعی
اسید پانتوتنیک در اغلب سبزیجات، غلات و غذاهای حیوانی وجود دارد. جگر، دل، قلوه، قلب، ماهی و زرده تخم مرغ منابع غنی از ویتامین محسوب میشوند.
مخمر نان، سبوس گندم و موم عسل حاوی این ویتامین هستند.
نیاز روزانه
نیاز این ویتامین در بزرگسالان ۷-۳ میلیگرم میباشد.
ضرورت مصرف مکملها
در اغلب رژیمهای غذایی مقادیر کافی اسید پانتوتنیک وجود دارد. هر نوع کمبودی به علت سوء تغذیه و همراه کمبود سایر انواع ویتامین B رخ میدهد؛ نظیر آنچه در پلاگر (نیاسین)، بری بری (تیامین) یا در اعتیاد شدید به مصرف مشروبات الکلی دیده میشود.
این عارضه با مکمل ویتامینهای مجموعه B درمان میشود. هیچ مدرک مستندی دال بر این عقیده که این ماده مانع سفید شدن موها، درمان اختلالات عصبی بیماران مرض قندی و با بهبودی بیماران روانی میشود، وجود ندارد.
علایم کمبود
کمبود اسید پانتوتنیک به ندرت رخ میدهد مگر آن که فرد چار سوء تغذیه باشد. با این حال، کمبودهای ایجاد شده باعث بیحالی، دل درد و سوزش پاها میشود.
دوز درمانی در موارد کمبود
معمولا ۲۰-۵ میلیگرم روزانه میباشد.
علایم و خطرات ناشی از مصرف زیاد
دوزهای ۱۰۰۰ میلیگرم یا بیشتر اسید پانتوتنیک هیچ اثر سمی ایجاد نمینماید. خطر ایجاد مسمومیت بسیار اندک است چرا که اسید پانتوتنیک، ویتامینی محلول در آب است که در بافتها تجمع نمییابد و هرگونه افزایش آن در خون به سرعت از راه ادرار دفع میشود.
با این حال مقادیر بیش از ۲۰-۱۰ گرم سبب اسهال میشود.