دارو

ویتامین K ؛ موارد مصرف و توصیه های ضروری آن

31 آگوست 2019

خواندن این مطلب در 2 دقیقه

فهرست مطالب

ویتامین VITAMIN k (PHYTONADIONE) k

موارد مصرف

این ویتامین برای پیشگیری و درمان اختلالات انعقادی شامل اختلالات در ساخت فاکتورهای IX, VII, II و X ناشی از کمبود ویتامین K یا اختلال در فعالیت متابولیک آن مصرف می‌گردد. فیتونادیون به منظور جلوگیری از بیماری خونریزی دهنده در نوزادان به هنگام تولد مصرف می‌شود.

مکانیسم اثر

این ویتامین تشکیل پروترومبین فعال در کبد (فاکتور II)، پروکانورتین (فاکتور VII)، جزء ترومبوپلاستین پلاسما یا فاکتور کریسمس (فاکتور IX) و فاکتور استورات (فاکتور X) را که برای انعقاد طبیعی خون لازم هستند، تسریع می‌کند.

فارماکوکینتیک

ویتامین K به سهولت از مجرای گوارشی (دوازدهه) جذب می‌شود.
فیتونادیون برای جذب به املاح صفراوی نیاز دارد. متابولیسم این ویتامین کبدی است.

زمان شروع اثر فیتونادیون از راه خوراکی ۱۲-۶ ساعت و از راه تزریقی ۲-۱ ساعت است.
غلظت طبیعی فیتونادیون طی ۱۴-۱۲ ساعت پس از مصرف به دست می‌آید.

ویتامین K از راه صفرا و کلیه دفع می‌شود.

هشدارها

١- ویتامین K در بیماران مبتلا به عیب کار کبد باید با احتیاط فراوان مصرف شود.

۲- به دلیل خطر بروز واکنش‌های شدید شبه حساسیت مفرط در تزریق وریدی ویتامین K تجویز این دارو از راه وریدی توصیه نمی‌شود.

تداخل‌های دارویی

مصرف همزمان ویتامین K با داروهای ضدانعقاد خوراکی ممکن است اثرات این داروها را به علت افزایش ساخت کبدی فاکتورهای پیش انعقادی کاهش دهد.

نکات قابل توصیه

۱- به منظور بررسی پیشرفت درمان، مراجعه به پزشک و انجام آزمون زمان پروترومبین ضروری است.

۲- از مصرف سایر داروها بدون دستور پزشک باید خودداری شود، زیرا ممکن است اثرات ویتامین K را تغییر دهند.

۳- این دارو نباید بیش از مقدار توصیه شده مصرف شود.

مقدار مصرف

خوراکی

بزرگسالان: در کمی پروترومبین خون ناشی از مصرف داروهای ضدانعقاد، مقدار ۱۰-mg2/5 (حداکثر۲۵mg) مصرف می‌شود که در صورت نیاز می‌توان پس از ۴۸-۱۲ ساعت، این مقدار را تکرار نمود.
در کمی پروترومبین ناشی از سایر علل، مقدار mg۲/۵-۲۵ (حداکثر تا ۵۰mg) بر اساس شدت بیماری مصرف می‌شود.

تزریقی

بزرگسالان: در کمی پروترومبین خون ناشی از داروهای ضد انعقاد، مقدار ۱۰-mg2/5 (حداکثر۲۵mg) تزریق عضلانی یا زیرجلدی می‌شود که در صورت نیاز می‌توان پس از ۸-۶ ساعت، این مقدار را تکرار نمود.
در کمی پروترومبین ناشی از سایر علل، مقدار ۲۵-mg2/5 براساس شدت بیماری تزریق عضلانی یا زیر جلدی می‌شود.
برای جلوگیری از کمی پروترومبین خون در بیمارانی که به مدت طولانی فقط از راه تزریقی تغذیه می‌شوند، مقدار ۱۰-mg5 یک بار در هفته تزریق عضلانی می‌گردد.

کودکان: به عنوان ویتامین در کودکانی که فقط از طریق شیر مادر تغذیه می‌شوند، مقدار ۱mg در ماه تزریق عضلانی یا زیرجلدی می‌گردد.
برای جلوگیری از کمی پروترومبین ناشی از تغذیه تام وریدی به مدت طولانی، ۵-mg2 یک بار در هفته تزریق عضلانی می‌گردد.
در درمان کمی پروترومبین خون ناشی از داروهای ضدانعقاد، ۲-mg1 در شیرخواران و ۱۰-mg2/5 در کودکان و در درمان کمی پروترومبین خون ناشی از سایر علل، ۲mg درشیرخواران و ۱۰-mg5 در کودکان تزریق عضلانی یا زیرجلدی می‌شود.
برای جلوگیری از بیماری خونریزی دهنده نوزادان مقدار ۱-mg0/5 بلافاصله پس از زایمان تزریق عضلانی یا زیرجلدی می‌شود.
در صورت نیاز این مقدار پس از ۸-۶ ساعت تکرار می‌گردد.