کلسیتریول (CALCITRIOL)

موارد مصرف

کلسیتریول در درمان و پیشگیری از کمبود ویتامین D و کاهش کلسیم خون در بیماران مبتلا به کاهش فعالیت پاراتیروئید مصرف می‌شود.
این دارو همچنین در درمان پوکی استخوان ناشی از یائسگی مصرف می‌شود.

مکانیسم اثر

ویتامین‌های گروه D استرول‌های محلول در چربی هستند که برای تنظیم صحیح هوموستاز کلسیم و مینرالیزه شدن استخوان‌ها ضروری می‌باشند.

فارماکوکینتیک

ویتامین‌های گروه D به خوبی از مجرای گوارشی جذب می‌شوند. حضور صفرا برای جذب روده‌ای این ویتامین ضروری است.
ویتامین D می‌تواند برای مدت طولانی در بافت عضلانی و چربی ذخیره شود.
در مقایسه با کوله کلسیفرول، کلسیتریول از شروع اثر سریع‌تر و نیمه عمر کوتاه‌تر برخوردار است.
ویتامین‌های گروه D به طور عمده از طریق صفرا و مدفوع دفع می‌شوند.

موارد منع مصرف

این دارو در بیماران مبتلا به زیادی کلسیم خون نباید مصرف شود.

هشدارها

۱- نوزادان و کودکان به اثرات سمی ناشی از مصرف بیش از حد ویتامین D حساس‌تر هستند.

۲- در صورت بروز علائم مصرف بیش از حد ویتامین D، مصرف دارو باید قطع شود.

۳- مقدار مصرف دارو در افرادی که در معرض نورخورشید هستند و یا از طریق رژیم غذایی ویتامین D دریافت می‌کنند، باید تنظیم گردد.

۴- این دارو در نوزادان و بیماران مبتلا به نارسایی کلیه و سنگ کلیه و بیماری قلبی باید با احتیاط فراوان مصرف شود.

۵- در طول مصرف دارو و به ویژه در نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند، غلظت فسفات و کلسیم پلاسما باید بررسی شود. 

عوارض جانبی

مصرف بیش از حد ویتامین D سبب افزایش کلسیم خون و بروز عوارض ناشی از آن مانند افزایش کلسیم ادرار، کلسیفیه شدن اکتوپیک، آسیب قلبی عروقی و کلیوی می‌شود.
در صورت مصرف بیش از حد ویتامین D، بی‌اشتهایی، تهوع، استفراغ، اسهال، افزایش حجم ادرار، تعریق، سردرد، احساس تشنگی و سرگیجه مشاهده می‌شود.

تداخل‌های دارویی

مصرف همزمان این دارو با داروهای مدر تیازیدی و فراورده‌های حاوی کلسیم ممکن خطر بروز زیادی کلسیم خون را افزایش دهد.
بعضی از داروهای ضدصرع مانند فنی توئین، کاربامازپین، پیریمیدون و فنوباربیتال ممکن است نیاز به مصرف ویتامین D را افزایش دهند.
ریفامپین و ایزونیازید ممکن است کارایی ویتامین D را کاهش دهند.

نکات قابل توصیه

۱- از مصرف همزمان داروهای ضداسید حاوی منیزیم با این دارو باید خودداری شود.

۲- از آنجایی که کمبود ویتامین D به تنهایی شایع نیست، معمولا ترکیبی از چند ویتامین تجویز می‌شود.

مقدار مصرف

بزرگسالان

در صورت مصرف ویتامین‌های گروه D در مقادیر فارماکولوژیک، مقدار مصرف برای هر بیمار باید بر اساس اندازه گیری غلظت کلسیم پلاسما تنظیم گردد.
نیاز روزانه به ویتامین D در افراد سالم معمولا mcg 5-20 می‌باشد.
در درمان پوکی استخوان پس از یائسگی، مقدار ۰/۲۵mcg دو بار در روز مصرف می‌شود.
در درمان کمی فعالیت پاراتیروئید، مقدار  mcg/day۰/۲۵  مصرف می‌شود که در صورت نیاز هر ۴-۲ هفته افزایش می‌یابد.

کودکان

در صورت مصرف ویتامین‌های گروه D در مقادیر فارماکولوژیک، مقدار مصرف برای هر بیمار باید براساس اندازه گیری غلظت کلسیم پلاسما تنظیم گردد.
نیاز روزانه به ویتامین D معمولا در نوزادان و کودکان بیش از بزرگسالان می‌باشد. در درمان کمی فعالیت پاراتیروئید، مقدار ۰/۲۵mcg مصرف می‌شود.

سفارش از داروپین