دارو
کلسیم فولینات (CALCIUM FOLINATE) | موارد مصرف و عوارض جانبی آن
کلسیم فولینات (CALCIUM FOLINATE)
موارد مصرف
کلسیم فولینات اساسا به عنوان آنتی دوت آنتاگونیستهای اسید فولیک، مانند متوترکسات، استفاده میشود. این دارو همچنین به عنوان داروی کمکی فلوئورواوراسیل در درمان سرطان کولورکتال نیز مورد استفاده قرار میگیرد.
مکانیسم اثر
اسید فولینیک، مشتق ۵-فرمیل اسید تترا هیدروفولیک میباشد که شکل فعال اسید فولیک است.
این دارو اثر ضدمیکروبی آنتاگونیستهای فولات، مانند پیریمتامین و تری متوپریم، را مسدود نمیکند، ولی مسمومیت خونی ناشی از این داروها را ممکن است کاهش دهد.
فارماکوکینتیک
کلسیم فولینات از راه خوراکی و عضلانی به خوبی جذب میشود و برخلاف اسید فولیک، به آسانی به فرم فولات که فرم فعال بیولوژیک است، تبدیل میشود.
فولات در کبد و مایع مغزی – نخاعی تجمع مییابد و اغلب از راه ادرار دفع میشود.
هشدارها
اسید فولیک نباید به تنهایی یا در ترکیب با مقادیر ناکافی ویتامین B12 برای درمان کم خونی مگالوبلاستیک تشخیص داده نشده، استفاده شود، زیرا اسید فولیک ممکن است سبب بروز پاسخ هماتوپویتیک در بیماران مبتلا به کم خونی مگالوبلاستیک ناشی از فقر ویتامین B12 شود که این اثر ممکن است به بروز آسیبهای شدید عصبی، مانند تحلیل رفتن تحت حاد طناب نخاعی، گردد.
عوارض جانبی
حساسیت مفرط شامل واکنشهای آنافیلاکتیک گهگاهی با مصرف املاح اسید فولینیک گزارش شده است.
اختلالات گوارشی، بیخوابی، لرزش و افسردگی به ندرت با مصرف مقادیر زیاد اشکال تزریقی مشاهده شده است.
تداخل های دارویی
اسید فولینیک نباید با آنتاگونیست اسید فولیک، مانند متوترکسات، مصرف شود.
اسید فولینیک سبب تشدید سمیت و اثر ضدنئوپلاستیک فلوئورواوراسیل، به ویژه در مجرای گوارشی، میشود.
مقدار مصرف
اسید فولینیک به صورت کلسیم فولینات مصرف میشود.
هر ۱/۰۸ کلسیم فولینات، معادل ۱mg اسید فولبنیک است.
خوراکی
حداکثر مقدار مصرف کلسیم فولینات، ۵۰mg میباشد.
در درمان کم خونی مگالوبلاستیک ناشی از کمبود فولات، مقدار ۱۵mg/day مصرف میشود.
تزریقی
در صورت مصرف بیش از حد یک آنتاگونیست اسید فولیک، اسید فولینیک باید در اسرع وقت و ترجیحا در ساعت اول، مصرف شود.
تزریق دارو از راه وریدی باید طی چند دقیقه صورت گیرد.
برای درمان مصرف بیش از حد متوترکسات، از راه انفوزیون وریدی، مقدار ۷۵mg طی ۱۲ ساعت و سپس از راه عضلانی مقدار ۱۲mg هر ۶ ساعت برای ۴ نوبت تزریق میشود.
اسید فولینیک به طور همزمان با فلوئورواوراسیل به منظور افزایش اثرات سیتوتوکسیک در سرطانهای پیشرفته کولون رکتوم مصرف میشود.