سلامت
علت درد زانو چیست؟ علایم و راه‌های درمان آن
آیا تا به حال شده زانوهایتان به شدت سرخ و متورم شود یا در راه رفتن دچار مشکل شوید؟ در این مقاله ما شما را با دلایل درد زانو و راه‌های درمان آن آشنا می‌کنیم.
زانوها مستعد ابتلا به انواع ضربه‌ها، جراحات و آسیب‌های دیگر هستند. باگذشت سن و افزایش فعالیت اجتماعی، زانوهای بیچاره وظایف سنگین‌تری بر عهده می‌گیرند و با سائیدگی و فشار فزاینده‌ای روبرو شده و باعث درد زانو می‌شوند. بدین ترتیب بر عده افرادی که از درد زانو رنج می‌برند افزوده می‌شود.
زمین خوردن، پیچ خوردگی و وارد آمدن ضربه به زانو از مواردی هستند که فرد را به این گروه پیوند می‌زنند.
همچنین است جراحات کهنه‌ای که هرگز به خوبی التیام نیافتهاند و حال به دلیل تغییرات وزن و یا آب و هوا مجددا غبار از رخ برگرفته‌اند.
اما در اصل بخش عمده‌ای از دردهای زانو که عود کننده و بدون علت مشخصی می‌باشند در اثر استفاده زیاد از این مفاصل رخ می‌دهند.
چه هنگامی برای درد زانو به پزشک خود مراجعه کنید
- درد موجب ایجاد اشکال در راه رفتن شده است.
- احساس می‌کنید زانویتان شل شده است و یا نمی‌تواند وزنتان را تحمل کند.
- زانویتان به شدت متورم و سرخ شده یا تغییر رنگ داده است و این وضعیت بیش از بیست و چهار ساعت طول کشیده است.
- درد غیر قابل توضیح که بیش از سه روز طول بکشد.
- دردی که در پی جراحات به وجود آمده است بیش از پنج روز ادامه یابد.
آنچه علایم درد زانو به شما می‌گویند
قوام زانوها ناشی از اتصال محکم رباط‌هایی که از زانو محافظت کرده مفصل را ثابت و مستحکم نگاه می‌دارند، غضروف‌هایی که به مانند بالشی در بین استخوان‌ها قرار می‌گیرند، و زردپی‌ها است که ماهیچه‌ها را به استخوان متصل می‌کنند.
اما حتی این استحکامات نیز محدودیت‌هایی دارند.
- خم نمودن و یا پیچ دادن زیاد
- دویدن
- پریدن بیش از اندازه
همگی می‌توانند موجب پارگی و آماس این بافت‌ها شوند.
آسیب به این بافت‌ها اثرات سوء خود را بر سطح حساس استخوان نیز بر جای می‌گذارد.
دکتر سولومونو استاد مهندسی پزشکی، بافت‌های اطراف زانو را به سپر خودرو تشبیه می‌کند.
وی ادامه می‌دهد اگر شما این اندام‌ها را با فشاری بیش از آنچه برای آنها طراحی شده است مواجه کنید، مضمحل خواهند شد.
در خودرو صدای برخورد فلز با فلز شنیده می‌شود و در زانو احساس درد و سایش استخوان بر استخوان.
بسیاری از دردهای ناشی از استفاده بیش از حد از زانو، که در اطراف و زیر کشکک زانو حس می‌شوند زیر چتر نام کندرومالاسی کشکک زانو جای می‌گیرند.
بیماری اسگود شلاتر
ولی با این همه تمامی دردهای ناشی از استفاده زیاد از مفصل در این گروه قرار نمی‌گیرند.
دردهای شدید زیر کشکک زانو در بین نوجوانان ممکن است ناشی از بیماری “اسگود شلاتر” باشد، که عموما درد رشد نامیده می‌شود.
این ضایعه از فزونی فشار بر زردپی‌های استخوان ساق ناشی می‌شود.
ترکیب فعالیت زیاد و رشد سریع عضلات و استخوان‌ها در سنین بلوغ موجب بروز برجستگی استخوانی بسیار دردناک در ناحیه بالایی ساق پا دقیقا در زیر کشکک زانو می‌شود.
سینوویت
جدا از استفاده زیاد هنگامی که از زانو به طور نامناسب استفاده می‌شود نیز ممکن است وضعیتی رخ دهد که به آن “سینوویت” می‌گویند.
وضعیتی که مردم عادی آن را آب آوردگی زانو می‌نامند.
سینوویت وضعیتی است که در طی آن بافت‌های زانو در اثر پیچ خوردگی و یا ضربه از مایع یا خون انباشته می‌شوند.
حالتی دیگر که در اثر استفاده زیاد از مفصل به وجود می‌آید زانوی زنان خدمتکار است. این ضایعه در اصل شکلی از بورسیت است (تحریک ناحیه جلوی زانو موجب می‌گردد کیسه بورس در جلوی کشکک زانو از مایع انباشته شود).
شایع ترین دلیل بروز این ضایعه زانوزدن زیاد بر روی سطوح سفت است.
زانو محل شایعی برای بروز ضایعات دردناکی به نام استئوکندریت جداشونده است (مرگ و اضمحلال بخشی از استخوان یا غضروف).
علت دقیق این ضایعه روشن نیست، اما در نهایت استخوان یا مفصل مرده از محل اصلی خود جدا شده و ایجاد درد زیاد و قفل شدگی مفصل می‌کند.
در پاره‌ای از موارد منشأ درد آزار دهنده زانو می‌تواند جایی دیگر در بدن باشد نظیر:
- انگشتان پا
- پا
- ستون فقرات
- لگن
صافی کف پا و یا ضعف مچ پا می‌توانند موجب گردند پاها بیش از حد طبیعی به داخل کشیده شوند و فشار بیشتری به زانوها وارد آید.
اگر وضعیت بدنی نامناسبی به خود می‌گیرید و یا آنکه به طور نامتعادل راه می‌روید، درد مستقیما زانوهایتان را هدف می‌گیرد.
استئوآرتریت
زانو همچنین هدف مناسبی برای بروز آرتریت در انواع مختلف است.
استئوآرتریت ناشی از تخریب غضروف و دیگر بافت‌های مفصلی در خلال سال‌ها سایش است.
روماتیسم مفصلی با درد و تورم پیشرونده در مفصل و بافت‌های پیوندی اطراف مشخص می‌شود که با علایم دیگر همراه است نظیر:
- خستگی
- کاهش وزن
- تب خفیف
نقرس یک بیماری متابولیکی است که موجب آرتریت شدید در پی رسوب اسیداوریک در مفصل و بافت‌های اطراف می‌شود.
زانو همچنین محلی مناسب برای بروز موارد زیر است:
- تومورها
- کیست ها
- عفونت‌های باکتریایی دردناک
تسکین علایم
کلید خاموش کردن مشکل زانو، مواجه ساختن آن با انواع فعالیت‌ها در وهله اول نیست. تکرار استفاده نامناسب تنها موجب شعله‌ور شدن پاسخ خصمانه خواهد شد.
درد زانو را با رفتار ملاطفت آمیز تسکین دهید.
در زمان جراحت استفاده از یخ، استراحت، پانسمان فشاری و بالا نگه داشتن عضو را به کار ببندید.
خواه مشکل در اثر یک جراحت شدید و حاد نظیر پیچ خوردگی باشد و خواه ناشی از استفاده زیاد از مفصل، به کارگیری این چهار عامل اثر چشمگیری در التیام دارد.
استراحت بخش کلیدی این چهار توصیه است.
پس از مدت محدودی استراحت پزشکان افزایش تدریجی فعالیت را توصیه می‌کنند.
چند بار استراحت توأم با استفاده از یخ هر بار برای ۱۵ دقیقه به مدت چند روز متوالی موجب کاهش التهاب می‌شود. پانسمان فشاری مفصل، اما نه بسیار سفت، با یک باندکشی باعث محدود نمودن حرکات مفصل می‌شود، و با بالا نگه داشتن پا با استفاده از چند باره به تخلیه مایعات جمع شده در مفصل کمک می‌کنید.
مصرف مسکن.
آسپیرین و ایبوپروفن دو داروی مسکن بسیار قوی در مقابل درد و التهاب هستند و در بهبود جراحات و تورم مؤثر می‌باشند.
زانو را گرم کنید.
گرچه سرما برای جراحات جدید، بسیار کارساز است اما دردهای کهنه به گرما بهتر پاسخ می‌دهند.
دکتر رزنیک توصیه می‌کند از یک حوله مرطوب و داغ، حمام گرم با استخرهای گرم استفاده کنید.
وزن خود را کاهش دهید.
اگر اضافه وزن دارید، کاهش آن کمک مؤثری در کاهش فشار بر روی زانوهای شما می‌باشد.
نیروی تماسی بر روی سطوح مفصلی می‌تواند تا ۸ برابر وزن بدن باشد.
بدین ترتیب با کم کردن ۱۰ کیلوگرم وزن ۸۰ کیلوگرم از نیروی اعمال شده به مفاصل کاسته می‌شود که در نوع خود مقدار زیادی است.
قوس پا را حفظ کنید.
کفی‌های ویژه جهت حفظ قوس کف پا از جهت‌گیری زیاد پا به سمت داخل ممانعت می‌کنند.
افرادی که از چرخش شدید پا به داخل رنج می‌برند ممکن است نیازمند اقدامات ویژه‌ای باشند.
بالش در زیر زانو بگذارید.
اگر ناچار هستید مدت زیادی بر روی زانوهای خود بایستید یا بنشینید از بالشی برای کاهش فشار بر روی زانو و کشکک استفاده کنید.
و نیز هر چند وقت یک بار از این وضعیت خارج شوید تا فشار بطور مداوم اعمال نشود.
از چمباتمه زدن بپرهیزید.
چمباتمه زدن موجب وارد آمدن فشار زیاد بر زانو شده و ممکن است موجب موارد زیر شود:
- شکنج سطح غضروف
- پارگی زردپی عضله چهار سر ران
چمباتمه زدن‌های مکرر می‌تواند در برخی افراد موجب درد زانو شود.
جایگزینی برای دویدن بیابید.
فعالیت‌هایی نظیر شنا کردن، و راهپیمایی می‌توانند تأثیرات مثبت دویدن را به همراه داشته باشند، اما مشکلات کمتری برای مفصل به وجود آورند.
اگر ناچارید بدوید پس زمان صرف شده برای گرم کردن خود را افزایش داده و مسافتی را که باید طی کنید کاهش دهید.
سعی کنید بر روی سطوح نرمتر بدوید و از کفش‌های ورزشی مناسب استفاده کنید.
توان اندک عضلات یکی از شایع‌ترین عوامل زمینه‌ای برای مشکلات مزمن درد زانو است.
بدین دلیل است که تا ۸۰ درصد دردهای زانو به برنامه‌های تمرینی منظمی که بر تقویت و انعطاف‌پذیری عضلات ران متمرکز هستند پاسخ مساعد می‌دهند.
منبع: کتاب راهنمای کامل علایم و درمان بیماری‌ها برای خانواده
