سلامت
علت سرد شدن دست و پا چیست؟ علایم و راه‌های درمان آن
سرد شدن دست و پا
هرگاه که یک قوطی نوشیدنی سرد در دست می‌گیرید و یا وارد یک تالار سرد می‌شوید، ممکن است این اتفاق بیفتد. به ناگهان انگشتان شما به مانند یک قالب یخ سرد و بی‌حس می‌شوند.گاهی برای شما اتفاق افتاده است که برای شستن مقدار زیادی ظرف مجبور شده باشید بر روی سرامیک‌های کف آشپزخانه به مدت زیادی بایستید.آنگاه سرما آنچنان در وجودتان رخنه می‌کند که حتی در استخوان‌هایتان احساس سرما می‌کنید و باعث سرد شدن دست و پا در شما می‌شود.
البته همیشه درجه حرارت عامل به وجود آورنده این حس نیست. در برخی از افراد تنش‌های عاطفی موجب می‌گردند تا اندام‌ها به مانند تکه‌ای یخ شوند.
چه هنگامی به پزشک خود مراجعه کنید.
- سرد شدن دست و پا فعالیت‌های شما را محدود کرده است.
- جدا از سرد شدن دست و پا تورم دائمی و تغییر رنگ انگشتان و یا تورم مفاصل نیز دارید.
- زخمی بر روی انگشتان دست یا پای شما به وجود آمده باشد.
آنچه علایم به شما می‌گویند
در افراد مبتلا به نشانگان رینود دست‌ها و پاها نسبت به سرما بسیار حساس می‌باشند.
در این افراد کاهش دما و یا افزایش استرس موجب جمع شدن و تنگ شدن عروق کوچک اندام‌ها می‌شود، و بدین ترتیب جریان خون عضو با اشکال روبرو می‌شود.
انگشتان دست و پا سفید و رنگ پریده، سپس کبود، بی‌حس و سرد می‌شوند.
پس از تغییر این وضعیت انگشتان به شدت قرمز و گرم می‌شوند، گویا خون با فشار فراوان به درون آنها جریان می‌یابد. این همه در هر جایی ممکن است بین چند دقیقه تا چندین ساعت طول بکشد.
هفتاد و پنج درصد از مبتلایان به نشانگان رینود اولیه را، که بیشتر نیز از این نوع می‌باشد، خانم‌ها در سنین پیش از ۴۰ سالگی تشکیل می‌دهند.
دکتر فردریک ویگلی مسؤول بخش روماتولوژی دانشگاه جانز هاپکینز می‌گوید: به نظر من باید تغییرات عروقی در ایشان تحت تأثیر هورمون‌ها باشد.
در بیشتر موارد تغییر رنگ، بی‌حسی و سوزن سوزن شدن می‌توانند تنها علائمی باشند که بهبود یافته و یا رو به وخامت می‌گذارند. این مشکل پس از یائسگی به نحو چشمگیری بهبود می‌یابد.
رینود ثانویه؛ که از نوع قبلی شدیدتر ولی از شیوع کمتری برخوردار است؛ معمولا بانوان مسن‌تر از ۴۰ سال و آقایان را مبتلا می‌کند.
عوامل محرک این بیماری می‌توانند عوامل مؤثر بر رگ‌های خونی باشند.
این عوامل شامل موارد زیر می‌باشد:
- استعمال دخانیات
- داروهای کاهنده فشارخون
- روماتیسم مفصلی
- لوپوس
- تصلب شرائین
خم نگهداشتن دست در فعالیتهایی نظیر ماشین نویسی و یا کار با دریل‌ها می‌تواند فرد را بیشتر در معرض خطر قرار دهد. افراد مبتلا به این نوع معمولا هر زمستان با حملات وخیم‌تری روبرو می‌شوند.
همچنین ممکن است در این افراد تنها یک انگشت، یک دست، و یا یک پا درگیر شود.
رینود ثاویه ممکن است منجر به زخم‌های پوستی یا آسیب‌های بافتی گردد.
دستتان را در آب گرم فرو برید.
اگر به دلیل نوع کارتان مجبورید با سرما کار کنید، هر چند وقت یک بار دستانتان را در آب گرم فرو ببرید.
با این کار باعث باز ماندن رگ‌های خونی می‌شوید.
تسکین علایم سرد شدن دست و پا
در ادامه توصیه‌هایی خواهند آمد تا با به کارگیری آنها از سرد شدن دست و پا پیشگیری کنید.
انگشتان خود را به مانند یک آسیاب بادی بچرخانید.
این کار را به مدت ۱ تا دو دقیقه انجام دهید. بدین ترتیب موجب می‌شوید تا خون به انگشتانتان رانده شود و تنگی و گرفتگی رگها برطرف شود. در این بین سعی کنید آرنج، مچ دست و انگشتان را در یک خط قرار دهید.
چند جرعه آب سیب گرم بنوشید.
هنگامی که دما پایین می‌آید، چند جرعه آب میوه گرم، تنور بدن را مجددا شعله‌ور می‌کند، چرا که قند موجود در آن انرژی زا است.
البته در این شرایط از نوشیدن قهوه داغ اجتناب کنید، چون کافئین موجود در قهوه خود موجب انقباض عروق می‌شود.
مایعات الکلی داغ نیز وضعیت را وخیم‌تر می‌کنند.
الکل موجب گشادشدن رگها می‌شود.
در حالت حس کاذب گرما به وجود می‌آید لیکن در اصل الکل موجب اتلاف گرمای بدن می‌شود و لرز شما را بیشتر می‌کند.
جشن ماهی بگیرید.
روغن ماهی بخوبی در برطرف کردن گرفتگی رگها در رینود اولیه به شما کمک می‌کند. در یک مطالعه مشاهده شده است از میان ۱۱ فرد مبتلا که کپسول‌های روغن ماهی را به مدت ۳ ماه بطور روزانه مصرف کرده‌اند، در ۵ نفر علائم کاملا متوقف شده‌اند.
با پزشک خود در مورد مصرف این کپسول‌ها مشورت کنید.
شما همچنین می‌توانید از ساردین، و تن نیز استفاده کنید.
لباس گرم بپوشید.
در معرض سرما قرار گرفتن موجب شروع نشانگان رینود می‌شود، چرا که خون را از اندام‌ها دور می‌کند.
شما می‌توانید با پوشیدن لباس‌های گرم و چند لایه گرمای بدن را حفظ کنید.
در لایه نزدیک به بدن بهتر است از پارچه‌هایی ترکیبی حاوی پنبه استفاده کنید، این نوع پارچه‌ها عرق بدن را که موجب لرزش و احساس سرما می‌شود بهتر جذب می‌کنند.
سر را در هوای سرد بپوشانید.
۵۵ درصد گرمای بدن از طریق سر دفع می‌شود.
بنابراین هرگاه دمای محیط اندکی کاهش پیدا کرد، حتما کلاه بر سر بگذارید.
از دستکش‌هایی استفاده کنید که یک جا برای انگشتان و یک جا برای شست دارند.
اینها بهتر از انواعی هستند که انگشتان را جدا از هم می‌پوشانند، چرا که با کنار هم قراردادن انگشتان به حفظ و افزایش گرمای محیط کمک می‌کنند.
جوراب گرم بپوشید.
اگر قرار است در یک محیط سرد قرار بگیرید، از گرم کن‌های شیمیایی استفاده کنید.
این مواد درون کیسه‌هایی قرار دارند که می‌توان آنها را در جیب، جوراب، کفش و یا دستکش قرار داد.
هنگام جابجایی غذاهای سرد از دستکش بلند استفاده کنید.
هنگام در آوردن شیء از یخدان یخچال از دستکش‌های بلند استفاده کنید.
همچنین در صورتی که می‌خواهید یک لیوان سرد در دست بگیرید به دور آن یک پارچه بپیچید.
بر روی کف پوش‌های سرد، زیرانداز بیاندازید.
این کار را به ویژه در نقاطی که مجبورید مدت زیادی بایستید انجام دهید.
بستر خود را گرم نگهدارید.
در طی شب متابولیسم بدن کندتر می‌شود. لذا تلاش کنید بستر خود را در هنگام شب گرم نگه دارید.
حتی ممکن است لازم باشد از دستکش و یا جوراب استفاده کنید تا از سرد شدن دست و پا جلوگیری کنید.
آماده سازی سرخرگ‌ها.
این روش توسط دکتر هاملت ابداع شده است. ابتدا درجه حرارت اتاق را به حد مناسب که در آن احساس راحتی می‌کنید، برسانید.
برای مدت ۵ دقیقه دست‌ها را درون یک ظرف عایق بندی شده حاوی آب داغ قرار دهید.
سپس دست‌ها را درون یک حوله بپیچید و پس از آن به یک محیط سرد رفته حوله را از دور دست‌ها باز کنید و دست‌ها را درون یک ظرف دیگر حاوی آب داغ برای مدت ۱۰ دقیقه فرو ببرید، پس از این مجددا به جای اول بازگردید و کار را تکرار کنید.
این کار را یک روز در میان، هر بار ۳ تا ۶ بار انجام دهید تا در مجموع ۵۰ بار انجام شود.
دکتر هاملت می‌گوید: ما مشاهده نمودیم پس از این تمرینات، در هنگام سردی هوا دمای دست‌ها هفت درجه فارنهایت گرمتر از گذشته خواهد بود.
اثر این روش حداقل تا دو سال باقی می‌ماند.
منبع: کتاب راهنمای کامل علایم و درمان بیماری‌ها برای خانواده
