پوست، مو و زیبایی
کلینیک پوست و مو | رایج ترین دغدغه خانم‌ها برای مراجعه به کلینیک پوست و مو
به مناسبت «هفته ملی سلامت بانوان»
علل شایع مراجعه خانم‌ها به کلینیک پوست و مو
گرچه در زمینه بیماری‌های پوست و مو نمی‌توان نگاه جنسیتی داشت و صرفا یک بیماری را مختص خانم‌ها یا آقایان دانست، از منظر علل شایع مراجعه خانم‌ها به کلینیک پوست و مو، می‌تواند قابل‌تامل باشد.
نامگذاری هفته پایانی مهرماه به‌عنوان «هفته ملی سلامت بانوان» فرصت خوبی است تا نگاهی به رایج‌ترین دغدغه خانم‌ها در سنین مختلف نسبت به سلامت پوست و مو داشته باشیم.
شایع‌ترین علل مراجعه خانم‌ها به کلینیک پوست و مو عبارتند از:
-
ظاهر شدن چروک‌های پوستی در خانم‌های میانسال
-
بیماری قارچی چین‌های بدن
-
آکنه روزاسه، بیماری شایع بانوان میانسال
-
«اگزمای دست زنان خانه‌دار»، شایع اما قابل‌پیشگیری
-
ظاهر شدن لکه‌های نازیبا روی پوست
-
بیماری‌های پوستی سالمندی؛ امتداد مشکلات میانسالی
-
نگرانی خانم‌های جوان از ریزش مو
ظاهر شدن چروک‌های پوستی در خانم‌های میانسال
معمولا خانم‌ها در دوران میانسالی به دلیل ظاهر شدن چروک‌های پوستی و به عبارتی پیری زودرس، همچنین شکایت از لکه‌های مقاوم به درمان به متخصصان پوست مراجعه می‌کنند.
در واقع مواجهه مستمر با پرتوهای فرابنفش و عدم محافظت از پوست، موجب تخریب الیاف کلاژن شده و چروک‌ها زودتر از روند طبیعی ظاهر می‌شود.
هرچه پوست سفیدتر باشد، در برابر آفتاب حساس‌تر است.
رنگدانه ملانین عاملی در برابر محافظت از نورخورشید است و به همین دلیل در مواجهه با این پرتوها، ملانین تولید می‌شود تا از پوست محافظت شود و آسیب‌های خورشید کاهش یابد.
مهم‌ترین اقدامات درمانی برای ترمیم چروک‌های پوستی عبارتند از:
- استفاده از کرم‌های پیشگیری از وخامت آسیب طبقه سطحی پوست
- لیزر جوان‌سازی
به کمک این شیوه‌های لیزر، الیاف کلاژن و الاستین که از دوران جوانی تخریب شده‌اند جذب می‌شوند و دوباره کلاژن‌های جدید می‌سازند که به تدریج جانشین کلاژن‌های پیر شده و حالت چروکی بهتر می‌شود.
نوعی دیگر از چروک‌های پوستی نیز در این سنین قابل اشاره است که ارتباطی به تخریب کلاژن یا عضله صورت ندارد، بلکه به دلیل میمیک (حالت) صورت است.
تنها روش اصلاح این نوع خطوط صورت، تزریق بوتاکس است.
هرچه تزریق زودتر و زمانی که اولین خطوط شکل می‌گیرد، انجام شود، تاثیر بهتری خواهد داشت زیرا ماده مانع از این می‌شود که در اثر تکرار این انقباضات، چروک عضلانی دائمی باقی بماند.
مهم‌ترین علل بروز چروک‌های پوستی عبارتند از:
- مواجهه مستمر با نورخورشید
- افزایش سن مهم‌ترین علل بروز چروک‌های پوستی‌اند
- زمینه ارثی
- شیوه زندگی ناسالم مانند خواب نامنظم، تغذیه نامناسب، افراط در مصرف غذاهای چرب، فست‌فود و غذاهای پرکالری
- استرس و بی‌تحرکی
بیماری قارچی چین‌های بدن
بیماری قارچ چین‌های بدن نیز یکی دیگر از مشکلات شایع میانسالی است که در قسمت‌های زیر ظاهر می‌شود.:
- زیر بغل
- زیر سینه‌ها
- کشاله ران
- لای انگشتان و…
افرادی دچار این مشکل می‌شوند که یا بهداشت را به خوبی رعایت نمی‌کنند و پوست دائم دچار تعریق و رطوبت است یا اینکه به‌رغم شستشوی مناسب، چین‌های بدن را به خوبی خشک نمی‌کنند.
در واقع محیط گرم و مرطوب عامل مساعد رشد قارچ است.
رطوبت مستمر پا به دلیل پوشیدن کفش و جوراب موجب رشد قارچ بین انگشتان پا می‌شود و در افرادی که مستمر دست را می‌شویند نیز کنار انگشت حلقه دیده می‌شود.
قارچ «مونیلیازییس» یا «کاندیدا آلویکانس» عامل این بیماری قارچی است و حتی پس از بهبود به وسیله دارو، رعایت بهداشت و خشک نگه داشتن چین‌های بدن برای جلوگیری از عود آن ضروری خواهد بود.
همچنین توصیه می‌شود پس از شستشو با آب گرم، بدن با آب خنک آبکشی شود زیرا حتی به‌رغم خشک کردن کامل پوست، باز هم تعریق ناشی از گرمای آب دوباره پوست را مرطوب نگه می‌دارد.
آکنه روزاسه، بیماری شایع بانوان میانسال
یکی دیگر از بیماری‌های شایع دوران میانسالی، آکنه روزاسه در بانوان است.
در این بیماری پوست صورت (قسمت میانی) قرمز می‌شود که همراه با مویرگ‌های قرمز ظریف ادامه آکنه جوانی است و گاهی ملتهب می‌شود.
آکنه روزاسه بیماری مزمن و عود‌کننده‌ای است که تحت تاثیر گرمای آب، نور آفتاب و استرس تشدید می‌شود.
البته با درمان دارویی قابل‌کنترل است ولی بعد از قطع دارو مجدد برمی‌گردد. به همین دلیل درمان نگهدارنده پس از بهبود باید ادامه یابد.
«اگزمای دست زنان خانه‌دار»، شایع اما قابل‌پیشگیری
ناراحتی دیگر پوست که عمدتا در سنین میانسالی شایع‌تر است، اگزمای دست ناشی از تماس مستمر با مواد شوینده است که به «اگزمای دست زنان خانه‌دار» شهرت دارد.
پوست به طور طبیعی حالت اسیدی دارد که عامل محافظت و حفظ رطوبت خواهد بود. شستشو با شوینده‌ها پوست را کم‌وبیش قلیایی می‌کند که در نتیجه قدرت محافظت کم می‌شود.
در این حالت، ۳ ساعت زمان لازم است تا اسید لاکتیک تولید شده و میزان اسیدیته طبیعی دوباره برقرار شود.
اگر قبل از این زمان دوباره شوینده استفاده شود، در واقع پوست فرصت این روند ترمیمی را ندارد که در اثر تکرار این رفتار، به تدریج قدرت دفاعی پوست کم می‌شود، چربی پوست کاهش می‌یابد و پوست قرمز، خشک و پوسته‌پوسته می‌شود و حالت پیری پیدا خواهد کرد.
کنار گذاشتن وسواس شستشوی دست با شوینده‌ها و استفاده از دستکش مهم‌ترین راهکار پیشگیرانه موثر در این زمینه خواهد بود.
ظاهر شدن لکه‌های نازیبا روی پوست
لک پوست به‌خصوص لکه‌های تیره را باید یکی دیگر از نگرانی‌های خانم‌های جوان دانست.بروز لکه‌های تیره در خانم‌ها شایع‌تر و شیوع ابتلا در مردان ۱۰درصد است.
علت ایجاد این لکه‌ها هورمون‌های زنانه استروژن و به‌خصوص پروژسترون است که پوست را در برابر نور خورشید حساس می‌کند.
نور آفتاب به تنهایی می‌تواند تیرگی و لک ایجاد کند.
اما در خانم‌ها به دلیل تولید هورمون پروژسترون، حساسیت افزایش می‌یابد.
قسمت‌های برجسته صورت مانند بینی، پیشانی و گونه‌ها که بیشتر در معرض نور خورشید هستند، دچار لک تیره می‌شوند.
در واقع پروژسترون عامل این لکه‌ها نیست و تنها تاثیر نور آفتاب را تشدید می‌کند.
علت اینکه همه خانم‌ها دچار این لکه‌های پوستی نمی‌شوند را باید زمینه خانوادگی دانست.
در افرادی که چنین زمینه ژنتیکی را دارند، لکه در قسمت‌هایی که مستمر در معرض نور خورشید است، ظاهر می‌شود.
گرچه این لکه‌ها با دارو قابل‌درمان است باید از تاثیر عامل زمینه‌ای جلوگیری کرد.
طبیعتا از ترشح هورمون پروژسترون نمی‌توان ممانعت کرد.
اما دوری از مواجهه با نور خورشید و استفاده از کرم‌های ضدآفتاب، موثرترین راهکار حفاظت خواهد بود.
بیماری‌های پوستی سالمندی؛ امتداد مشکلات میانسالی
غالبا ناراحتی‌های پوستی دوران سالمندی ادامه مشکلات میانسالی است که شدت می‌یابد.
چروک‌های پوستی تشدید می‌شود و کم‌پشتی موها بارزتر خواهد شد. قطع استروژن پس از یائسگی باعث می‌شود ترشح کم هورمون آندروژن از غدد فوق‌کلیه، فرصت تاثیر بر موها را پیدا کند.
پیش از این استروژن مانع تاثیر زیاد آندروژن در افراد دارای زمینه ژنتیک طاسی می‌شد.
اما از این پس، روند نازک شدن موها ادامه می‌یابد و تشدید می‌شود که درنتیجه کم‌پشتی نیز بارزتر و جدی‌تر خواهد شد.
در مورد پوست، به جز لکه‌های پوستی که ادامه مشکلات دوران جوانی و میانسالی بوده باید به سرطان پوست به‌عنوان بیماری خاص این دوران اشاره کرد که مواجهه مستمر و محافظت‌نشده با پرتوهای فرابنفش خورشید اصلی‌ترین عامل زمینه‌ساز است.
از طرفی با افزایش سن، قدرت دفاعی بدن کم می‌شود و زمینه وخامت بیماری‌های عفونی و انواع سرطان‌ها از جمله سرطان پوست نیز بیشتر خواهد شد.
همچنین ممکن است بعضی از خال‌های مشکی که از کودکی روی پوست بوده و هیچ مشکلی ایجاد نمی‌کرده، بدون اینکه در معرض پرتوهای خورشید باشد، یکباره به سرطان بدخیم پوست یا ملانوم بدخیم تبدیل شود.
به‌خصوص خال‌هایی که بیشتر روی پنجه یا پاشنه پا هستند، بیشتر مستعد این مشکل خواهند بود.
نگرانی خانم‌های جوان از ریزش مو
یکی دیگر از علل شایع مراجعه خانم‌ها به متخصص پوست و مو، کم‌پشتی موهاست و خانم جوان اذعان می‌کند حجم موها نسبت به گذشته کمتر شده یا حتی از ریزش موها شکایت دارد.
جالب است بدانید ریزش مو باید به طور طبیعی وجود داشته باشد، به طوری که اگر ۲۴ ساعت موهای شسته‌شده در کلاه پلاستیکی پوشیده شود، جدا شدن حداکثر ۱۰۰ تار مو طبیعی پس از این مدت طبیعی است.
در این حالت خانم‌ها با مشاهده تارهای مو روی برس، لباس و… این روند را عامل ریزش موها می‌دانند، در حالی که ریزش موها در حد طبیعی است اما شایع‌ترین علت کم‌پشتی موی خانم‌ها، کم‌پشتی آندروژنتیک است.
نوع دیگر از ریزش موی غیرطبیعی واقعی و شدید نیز وجود دارد که ممکن است تا ۵۰۰ تارمو در شبانه‌روز نیز بیفتد.
این حالت تلوژن افلوویوم به معنای «ریزش موی بیش از اندازه ساقه مو» که برخلاف مورد قبل، ساقه موها پیش از موعد طبیعی می‌افتد.
از جمله علل بروز این مشکل است عبارتند از:
- تب شدید
- رژیم غذایی
- زایمان یا قطع شیردهی
- پس از جراحی با بیهوشی عمومی
- شوک عصبی (نه ناراحتی‌های عصبی)
که البته ۳-۲ ماه پس از هر یک از این موارد، اتفاق می‌افتد.
این نوع ریزش مو برخلاف ظاهر بسیار نگران‌کننده که موها دسته‌دسته جدا می‌شوند.
خوشبختانه به دلیل اینکه ریشه موها سالم است، قابل‌بهبود و حتی بدون درمان پس از مدتی قابل‌کنترل است.
اما با درمان سریع‌تر کنترل می‌شود و حجم موها نیز کم نمی‌شود.
منبع: هفته نامه سلامت
